امام هادي(ع)؛ الگوي تمام عيار تدبير و سياست

نيمه ماه ذي‌الحجه، سالروز ولادت پر بركتِ معصومي است كه در حالي كه تنها 8 سال و 5 ماه از عمر شريفشان مي‌گذشت، به مقام امامت امت نايل شدند.

در مرام شيعه، امام هادي(ع) و امام حسن عسكري(ع) به امامين عسكريين شهرت يافته اند، از آن جهت كه خلفاي بني عباس، آن‌ها را از سال 233 هجري به سامرا (عسكر) برده و تا پايان عمر شريفشان در آن‌ مكان، آن‌ها را تحت نظر شديد قرار دادند.

حدود 24 ساله امامت امام هادي(ع) با حكومت ستمگرانه خلفايي چون معتصم، واثق، توكل، منتصر، مستعين و معتز عباسي، مقارن بود.

عظمت شخصيت آن امام همام به قدري زياد است كه دوست و دشمن بدان معترف بوده‌اند، چنان كه ابن صباغ مالكي در كتاب «فصول المهمه» در اين خصوص مي‌نويسد: «فضل و دانش امام دهم شيعيان بر اوج قله هاي بلندپايه عالم بشريت نقش بسته بود و رشته‌هاي مشعشع آن بر اختران آسمان سر مي‌ساييد. نيكي‌ها و اخلاق پسنديده او را نمي‌توان در شمار اعداد ذكر كرد، اما مي‌شود به افتخار آميز‌ترين آن‌ها كه موجب حيرت است بسنده كرد. او جميع صفات نيك و مفاخر معنوي را يك جا در وجود خود داشت. ابعاد وسيع و منبع فياض حكمت و دانش او بر لوح سرشتش ثبت شده و بدين سبب او از ناشايسته‌ها و آلايش‌ها به دور و بركنار است».

از نكات برجسته در مورد جاذبه‌ اجتماعي و نيز نفوذ سياسي امام‌ دهم مي‌توان به همين نكته اشاره كرد كه يكي از تجليات و تشعشعات پر شكوه حضرت باري تعالي و تابش منبع فياض نور حق در وجود امام دهم شيعيان متجلي و منعكس شده و از وجود مبارك حضرتش نيز مانند آينه‌اي كه انوار گوناگون را در خود انعكاس مي‌دهد، ساطع بوده است؛ از آن رو هم بود كه حضور امام(ع) در هر مجلسي مورد تجليل و احترام عميق بود و خواسته و ناخواسته اطرافيان را تحت تأثير و نفوذ قرار مي‌داد، آن سان که همنشينان ايشان همواره آرزوي مجالست و مراودت با او را در سرداشتند.

در اين ميان، زيارت جامعه کبيره، از ارزشمندترين ميراث شيعه است که از امام هادى(ع) به يادگار مانده است. اين زيارت، يک دوره کامل امام‌شناسي است. امام على‌النقي(ع) با اين زيارت، شيعيان را آرام آرام براي دوره غيبت امام زمان(عج) آماده مي‌کرد تا در آن دوران که امام زمان خود را مستقيم نمي‌بينند، شناخت کاملي به ولي خدا پيدا کنند.

در آغاز اين زيارت، پس از سلام بر اهل‌بيت(ع)، صفات و ويژگي‌هاي مهم آنان بيان شده و نخستين ويژگى، «مَوْضِعَ الرِّسالَة» است؛ اين خصيصه و صفت عالي نشان‌دهنده آن است که مهم‌ترين جايگاه امامان و ويژگي اين بزرگواران آن است که در جايگاه رسالت قرار مي‌گيرند.

در اين زيارت به‌ طور صريح درباره لزوم تبعيت از ولايت بر اين نکته تاکيد شده که: «سَعَدَ مَنْ والاکُمْ و هَلَکَ مَنْ عاداکُمْ؛ سعادتمند است، آن‌که دوست شما باشد و هلاک شود، آن‌که با شما دشمني کند» و در ادامه آمده است: «هر که از شما جدا شد، گمراه است و هر که برخلاف شما باشد، دوزخ جايگاه اوست و هر که منکر شماست، کافر است و هر که با شما جنگ کند، مشرک است و هرکس حکم شما را رَد کند، در درک اسفل است.»

اين گونه در سراسر اين زيارتنامه شريف تصريح مي شود که همانا اهل‌بيت (ع) ميزان حق و باطل هستند و بس!

در بخشي از اين زيارت، از ائمه هدي(ع) با اوصافي چون رحمت، خزانه‌دار علم، نهايت بردبارى، ريشه‌هاي کرم، منزلگاه وحى، پيشوايان امت‌ها، درهاي ايمان و نژاد پاک در پيامبران ياد شده است.

در ميان ويژگي‌ها و توصيف‌هايي که براي اهل‌بيت پيامبر(ص) شمرده شده، در صفت «ساسَةَ العِباد» نکته ظريفي نهفته است و آن هم اين که امامان بزرگوار ما، تدبيرکنندگان و سياستمداران بندگان هستند؛ يعني پيوند دين با سياست و نفي جدايي آن و اين که در شريعت مقدس اسلام و مذهب حقه شيعه، سياست در خدمت ديانت است و شاخصه هاي سياست ورزي را ائمه اطهار(ع) به خصوص امام هادي(ع) به خوبي تبيين نموده اند.

اميد آن که سياستمداران و سياست پيشگان جامعه ما به تاسي از کلام اين وجود نازنين ، زمينه و بستر سعادت و توفيق خود و ديگران را در دنيا و آخرت فراهم آورند.

نويسنده:سيد محمد مهدي موسوي

دوشنبه 29 مهر 1392 - 9:0

از اين نويسنده يا گزارشگر

*نام:
*ايميل:
نظر شما:

* اختياری