قرآن، منبعي عظيم براي سينماي كودك

گزارشي از ديدگاه هاي دو فيلمساز درباره سينماي کودک و اهداف برگزاري جشنواره کودک

يک فيلمساز معتقد است که پرداخت بدون پژوهش و انجام كار كارشناسي موضوعات قرآني در سينماي كودك، تنها دوري تماشاگر را از آثار مورد نظر به همراه ندارد، بلكه سبب سليقه‌سازي نادرست نيز مي‌شود.

حجت‌الله سيفي، كارگردان سينما در گفت‌و‌گو با خبرگزاري ايكنا، با بيان مطلب فوق اظهار كرد: اين گونه سينمايي هماننده جاده‌اي سنگلاخ است كه در آن از راننده مي‌خواهند، درست رانندگي كند. جدا از اين مسئله بايد بگويم ما در عالم واقع سينماي كودكي نداريم كه بخواهيم درباره آن سخن گوييم، البته ممكن است در طول سال دو يا سه فيلم با موضوع كودكان داشته باشيم، اما به هيچ وجه اين دسته آثار را نمي‌توان به حساب سينماي كودك گذاشت.

وي افزود: اينكه چرا چنين معضلي هم در سينماي كودك به وجود آمده، دليلي مشخص دارد، بدين معناكه مديري در اين حوزه وجود ندارد تا به كارهاي اين بخش رسيدگي كند، البته نظارت وجود دارد، اما اين رويكرد به هيچ وجه قادر نيست به عنوان مسئوليت داشتن در اين عرصه قلمداد شود. در كلامي ديگر اگر در اين حوزه مديري وجود داشت كه مسئول باشد، امروز شاهد اين وضعيت در سينماي كشورمان نبوديم.

اين مدرس دانشگاه اضافه كرد: نكته حائز اهميت اينجاست كه عدم مسئوليت در اين بخش سبب نشده كه مديران سينما، وظيفه نظارتي خود را فراموش كنند. منظورم اين است، آنها براي سينماي كودك كاري نمي‌كنند، اما به راحتي از فيلم‌هايي كه در اين حوزه توليد مي‌شود ايرادهاي كوچك و بزرگ مي‌گيرند.

اين رويكرد غلط نيز طي چند دهه گذشته بر سينماي كودك حاكم بوده و جشنواره كودك هم تنها بهانه‌اي است براي اينكه گفته نشود سينماي كودك در كشور ما وجود ندارد.

مديرعامل مؤسسه فرهنگي و هنري «ناهيد فيلم» در پاسخ به اين سؤال كه جايگاه مفاهيم ديني و قرآني در سينماي كودك به چه نحو است، گفت: موضوعات ديني و قرآني محدود به فضا و زمان خاصي نيست، پس سينماي كودك نيز از اين قاعده مستثني نيست، به شرطي كه اگر قرار است در اين ژانر كاري قرآني يا ديني انجام شود، آن فعاليت از تحقيق و آگاهي لازم سود برده باشد، چون اگر در اين حوزه كاري غلط انجام شود سليقه‌سازي رخ خواهد داد؛ رويكردي كه در آينده سبب صدمه ديدن فيلم‌هاي ديني خواهد شد.

كارگردان فيلم «به خاطر خواهرم» با ذكر مثالي گفت: اگر قرار است فيلمي قرآني ساخته شود تنها رويكرد، روايت داستان حضرت يونس (ع) يا داود (ع) نيست، زيرا اين روش تنها بخشي از سينماي قرآني را در بر مي‌گيرد، درصورتي‌كه گستردگي و متنوع بودن فيلم‌هايي قرآني به اندازه‌اي وسيع است كه ما هنوز به بسياري از اين آثار حتي اشاره هم نداشته‌ايم.

ضرورت آشنايي فيلمساز با دنياي كودكان

مؤسس و مدير عامل سينماي جوان ايران تأكيد كرد: دليل اين نقصان نيز اين است كه فيلمسازان نتوانسته‌اند به درستي دنياي كودكان را بشناسند؛ دنيايي كه ورود به آن به همين سادگي نيست، پس در ابتدا بايد به واسطه كارشناسان خبره كودك، خواسته‌هاي آنان شناسايي شده تا بعد بتوان به شكلي جذاب به موضوعي قرآني اشاره كرد. در اين شرايط است كه قادريم توقع تاثيرپذيري از يك فيلم كودك را داشته باشيم.

سيفي يادآور شد: دنياي كودك، فضايي فانتزي دارد كه ضروريست براي تصويركردن آن به داشته‌هاي فني مناسبي دست پيدا كنيم. براي مثال از سينماي جهان ياد مي‌كنم در فيلم‌هايي نظير «هري پاتر» يا «ارباب حلقه‌ها» هر آنچه نويسنده تجسم كرده در عالم واقع خلق شده است، به همين دليل هم مي‌بينيم در كشور ما نيز كودكان جذب اين فيلم‌ها مي‌شوند، آنهم در شرايطي كه به هيچ وجه آن موضوعات همخواني با فرهنگ داخلي ما ندارد.

دبير جشنواره فيلم كيش گفته فوق را اين‌گونه تكميل كرد: ما بايد بتوانيم قهرمانان ديني و قرآني خود را در قالب‌هاي امروزي به كودكان منتقل كنيم تا آنها سمت قهرمانان غربي سوق پيدا نكنند.

براي رسيدن به اين خواسته نيز حتما ضروري نيست كه چهره‌اي فرازميني براي شخصيت‌هاي مثبت خود ترسيم كنيم، بلكه آنچه مهم است رويكردي است كه به واسطه آن كودكان بتوانند قهرمانان خود را باور كنند.

هيجان و سرگرمي؛ شاخصه‌هاي اصلي فيلم کودک

اين فيلمساز با بيان اينكه سرگرمي و هيجان دو خواست اصلي كودك در سينماست، گفت: سينماي كودك دو عنصر اصلي دارد كه نمي‌توان آن را ناديده گرفت، آن نيز هيجان و سرگرمي است، چون كودك در اولين مرحله اين دو خواسته را از فيلم سينمايي طلب مي‌كند، پس فيلمسازي كه بتواند اين ويژگي را در كارش لحاظ كند مسلم بدانيد در كارش موفق خواهد بود، والا اگر يك شاهكار نيز خلق شود باز كسي از آن استقبال نخواهد كرد.

وي در پايان توصيه كرد: فيلمسازاني كودك بايد به اين مهم توجه داشته باشند كه پيام ديني يا قرآني مد نظرشان بايد به عنوان چاشني در يك كار سينمايي مورد استفاده قرار گيرد، زيرا محور قرار دادن پيام‌هايي ديني به نحوي‌كه كه همه اتفاقات پيرامون آن روي دهد، سبب دوري كودكان از كار مورد نظر خواهد شد.

كارگردان فيلم «هيس دخترها فرياد نمي‌زنند» هم درباره سينماي کودک مي گويد: سينماي كودك از آن گونه‌هايي است كه مي‌تواند بيشترين بهره را از قصص قرآني ببرد.

پوران درخشنده، كارگردان سينما در گفت‌وگو با خبرگزاري ايكنا با بيان اينكه قرآن منبعي عظيم براي سينماي كودك است، اظهار كرد: سينماي كودك با وجود آن كه سرمايه‌هاي عظيمي براي خلق داستان‌هاي زيبا دارد باز هم در چنين وضعيت نابساماني گرفتار آمده است. براي نمونه مي‌توان از قرآن سخن به ميان آورد كه ثروت عظيمي است كه مي‌تواند نقش نجات‌بخش براي سينماي كودك داشته باشد، اما هيچ‌گاه از آن به شكل مطلوب سود برده نشده است.

وي افزود: البته ساخت فيلم قرآني براي كودك بسيار مشكل است، چون قصص و مفاهيم قرآني را بايد به زباني به مخاطب كودك منتقل كرد كه هم برايش قابل درك باشد و هم پيام در قالبي شعاري به بيننده خردسال منتقل نشود.

درخشنده هدف از برگزاري جشنواره فيلم كودك را اين چنين توصيف كرد: هدف از برگزاري اين رويداد هنري اين است كه ما (سينماگران) به ياد آوريم كه كودكان و نوجوانان قشري هستند كه در سال‌هاي اخير به شدت آنها را فراموش كرده‌ايم.

چنين رويدادهايي باز هم گامي تاثيرگذار در حيات اين گونه سينمايي است، البته اين نكته را نيز فراموش نكنيم كه اين توضيح نبايد بهانه‌اي شود كه تا به آخر همين سياست جاري پيش گرفته شود.

اين فيلمساز راهكار رهايي از معضل فوق را اينگونه تشريح كرد: در دوره‌هاي ابتدايي جشنواره فيلم كودك اين احساس به شدت در ميان سينماگران نمايان بود كه مسئولان از توليدات آنان حمايت مي‌كنند به همين دليل اگر بتوان فضاي سال‌هاي اوليه را در جشنواره فيلم كودك بيدار كرد در آينده شاهد ثمردهي آن خواهيم بود.

كارگردان فيلم «هيس دخترها فرياد نمي‌زند» در پايان خاطرنشان كرد: يكي از بارزترين اجحاف‌ها، نحوه اكران فيلم كودك است. براي نمونه من در فيلم «بچه‌هاي ابدي» به نحوي در اكران آزار ديدم كه اگر عشق به سينماي كودك نبود آن را رها كرده بودم، چراكه دو سالن به علاوه دو تك سئانس براي فيلم من در نظر گرفته بودند، آن هم در زماني كه فيلم‌هايي نظير «توفيق اجباري» و «كلاغ پر» كه جاذبه‌هاي اكران بالا داشتند، اكران شده بودند.

يكشنبه 14 مهر 1392 - 13:31

از اين نويسنده يا گزارشگر

*نام:
*ايميل:
نظر شما:

* اختياری