يادداشت
محمد عبدالهادي
عيد فطر يکي از اعياد بزرگ اسلامي است که در روز اول ماه شوال، آن را جشن ميگيرند و اينگونه، ماه رمضان را بدرقه ميکنند.
مسلمانان پس از يک ماه روزه و عبادت پروردگار، چشم به راه اين روز بزرگ هستند و با برپايي آيينهاي خاص اين روز، به اصطلاح، ماه رمضان را بدرقه ميکنند. در اين روز، روزه حرام است و اين روز نماز مخصوصي دارد که اکثر مسلمانان نماز عيد فطر را به جماعت ميخوانند.
عيد فطر در بعضي از نقاط كشور، با تفاوتهايي همراه است كه در اينجا برخي از آنها را ذكر كردهايم:
عيد فطر در استان مازندران و گيلان
در استان مازندران و گيلان، مردم اعتقاد دارند که شب عيد فطر، همه اعضاي خانواده بايد در کنار هم باشند و با هم افطار کنند. افرادي که در شهر زندگي ميکنند، در روز عيد به روستاي محل تولد خود ميروند و با پوشيدن لباس محلي و بردن غذاي خود به طبيعت، اين روز را جشن ميگيرند. يکي ديگر از نشانههاي عيد فطر در مازندران و گيلان، رفتن به زيارت اهل قبور و دادن آش نذري است. همچنين، مردم خير مازني و گيلک در اين روز، به ايتام و فقرا نيز کمک ميکنند.
عيد فطر در کردستان
مردم در روز عيد فطر در مساجد جمع شده و نذورات خود را پخش ميکنند و با تشکيل مجامع مردمي، اقدام به فعاليتهاي منسجم نيکوکاري و اطعام ايتام و مستضعفان ميکنند. همچنين در روزهاي نزديک به عيد سعيد فطر نيز با تلاش و شوق فراوان، زکات فطريه خود و افراد وابسته خانوادگي را در بين فقرا توزيع ميکنند. مردم اين استان در اين روز غذاهاي محلي خود را به عنوان نذري در قبرستانها پخش ميکنند. پخت غذاهاي سنتي و شيرينيهاي محلي، به مناسبت نخستين سالگرد فرد متوفي خانواده و توزيع آن در بين افراد مستمند، از ديگر آداب و رسوم مردم مسلمان کردستان در روز عيد سعيد فطر ميباشد.
عيد فطر در کرمان
کرمانيها همانند ساير مسلمانان در روز عيد فطر، نماز عيد فطر به جا ميآورند و با دادن فطريه، به ياري نيازمندان ميشتابند. آنها هم چنين پس از نماز به ديدار خانوادههايي که به تازگي عزادار شدهاند ميروند و به آنها تسليت ميگويند. زيارت اهل قبور و ديد و بازديد اقوام و آشنايان، از ديگر آداب روز عيد فطر در کرمان است.
عيد فطر در آذربايجان شرقي
پيشينه رويت هلال ماه در روستاهاي آذربايجان شرقي، حکايتهاي جالبي دارد. پيش از اينکه راديو و تلويزيون وارد جامعه ايران شود، روستاييان براي رويت هلال ماه به پشت بامها ميرفتند و ساعتها منتظر ميماندند. بزرگترها بعد از رويت هلال ماه رمضان، به چهره يک کودک معصوم يا يک فرد مۆمن و نمازخوان نگاه ميکردند و اعتقاد داشتند که نگريستن به صورت آدمهاي بينماز و روزهخوار، خوشيُمني در پي نخواهد داشت. نگاه کردن به آيينه و فرستادن صلوات بر محمد و آل محمد(ص) بعد از رويت هلال ماه، هنوز هم به عنوان يک رسم در بين پيرمردان استان، مرسوم است.
عيد فطر در يزد
يزديها در عيد فطر به نظافت منازل، خريد لباس نو، تهيه شيريني و ميوههاي تازه فصل و برنامهريزي براي ديد و بازديد در اين روز ميپردازند و اين کارها، از جمله مقدمات حلول عيد سعيد فطر و بزرگداشت آن در بين مردم مۆمن اين استان است. از قديمالايام رسم بر اين بوده است که کساني که نذر و نيازي دارند، با تهيه شيريني، آن را در محل برگزاري نماز عيد فطر و قبل از اقامه نماز، بين مردم توزيع ميکردند.
طبخ آش معروف به حضرت ابوالفضل العباس(ع) و توزيع آن در صبحگاه عيد بين مردم، از ديگر آداب و رسوم قديمي اين روز در بين يزديهاست. در بين زنان يزدي نيز رسم است که در روز عيد سعيد فطر، به صورت دسته جمعي به خانه فردي که جلسات ختم قرآن مجيد در طول ماه مبارک رمضان در منزل او برگزار شده است ميروند و با دادن هديه و شيريني، از او تقدير ميکنند.
منبع: تبيان
چهارشنبه 16 مرداد 1392 - 10:19