گفتگو
محمدرضا صادقي
گفت و گو با رئيس نمايشگاه بين المللي کتاب تهران
براي برگزاري هر چه باشکوه تر بيست و ششمين نمايشگاه کتاب تهران که اين روزها در مصلاي بزرگ امام خميني(ره) در حال برگزاري است، از ماه ها قبل کارهاي مقدماتي گوناگوني صورت گرفته است. از ثبت نام ناشران داخلي و هماهنگي با ناشران خارجي گرفته تا آماده سازي فضاي نمايشگاه که هر يک از اين اقدامات به نوبه خود قابل توجه است و نياز به صرف وقت و انرژي مضاعفي دارد. در اين رأس همه افراد مرتبط با نمايشگاه بيست و ششم تهران، رئيس بيست و ششمين نمايشگاه بين المللي کتاب تهران؛ علي اسماعيلي، سرپرست معاونت فرهنگي وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي قرار دارد که اين روزها سخت درگير هماهنگي بخش هاي گوناگون اين رويداد بزرگ فرهنگي است. گفت و گو با اين مقام مسئول را در زير مي خوانيم.
نمايشگاه امسال بخش هاي گوناگوني دارد که يکي از آنها سالن خدمات نشر اين دوره از نمايشگاه است. در اين توضيحي داريد؟
بازديدکنندگان نمايشگاه کتاب در اين سالن با مراحل توليد کتاب اعم از حروفچيني، طراحي، صفحهبندي، ليتوگرافي، چاپ و صحافي و صنايع وابسته آشنا ميشوند. همچنين در اين سالن بازديدکنندگان با برگزاري نشستهاي تخصصي با حضور صاحبنظران و اهالي چاپ کشور با مراحل توليد و چاپ کتاب آشنا ميشوند. در مجموع، تمهيداني انديشه شده است تا سير تکاملي صنعت چاپ با استفاده با استفاده از تصاوير و دستگاههاي موجود به نمايش گذاشته شود.
درباره اهم برنامههاي اين سالن بفرماييد
خط سير توليد کتاب در مراحل پيش از چاپ، چاپ و پس از چاپ در سالن خدمات نشر ارايه ميشود. همچنين آثار برگزيده جشنوارههاي چاپ کشور در بيش از 10 غرفه با حضور برگزيدگان در معرض ديد بازديدکنندگان قرار گرفته است. در اغلب نشستهاي اين سالن تهديدها و فرصتهاي صنعت چاپ کشور و همچنين حضور در بازارهاي بينالمللي بررسي ميشود. در اين بخش تلاش کرديم تا از کارگران نمونه صنعت چاپ قدرداني شود.
درباره ساير خدمات ارايه شده در بيست وششمين نمايشگاه بين المللي کتاب تهران هم توضيحي داريد؟ راه اندازي چند مکان به عنوان ايستگاه هاي مطالعه و کتابخواني، راه اندازي درمانگاه سيار در محوطه نمايشگاه، هماهنگي با زائر سراي مرقد امام خميني(ره) براي اسکان بازديدکنندگان شهرستاني و پيش بيني جايگاهي براي امانت گيري اشيا و وسايل بازديدکنندگان، اشيا و اطفال گمشده و شارژ موبايل عناوين برخي از خدمات ارايه شده محسوب مي شوند.
شعار اين دوره از نمايشگاه کتاب«کتاب چشمه جوشان دانايي»، چگونه شکل گرفت.
بحث شعار، در شوراي سياستگذاري نمايشگاه مطرح شد. از قانون اساسي آنجا که مربوط به فرهنگ کتاب و کتابخواني است، از بطن سند چشمانداز و نيز فرمايشات رهبر فرزانه انقلاب در حوزه کتاب، کليد واژههايي استخراج شد. يک کميته سه نفره تشکيل گرديد تا شعار اين دوره، تعيين شود. در نهايت و پس از بررسي و بحث درباره 50 شعار مطرح شده، شعار؛ «کتاب چشمه جوشان دانايي» انتخاب شد.
واقعيت اين است که استمرار يک خاصيت چشمه و جوشش است و اين نوع «شدن» دائما استمرار دارد. کتاب نيز به مثابه يک چشمه جوشان در حوزه دانايي است که همواره در حال جوشش است.
در اين دوره، شرايط و ضوابط حضور ناشران نسبت به سالهاي پيش، تغيير پيدا کرده بود؟
شرايط ثبتنام ناشران و اختصاص غرفه چون سالهاي قبل بود. جانمايي غرفهها هم برپايه چهار حوزه «آموزشي»، «دانشگاهي»، «کمک آموزشي» و «کودک و نوجوان» صورت گرفت. امسال، به دليل مشکلات اقتصادي و تحريمها، سعي کرديم اجارهبها را افزايش ندهيم. در رابطه با ناشران بينالمللي هم ميزان دريافت اجاره منطبق با سازوکاري صورت گرفت که برپايه آن با ناشران داخلي رفتار ميشود. همه اينها، در راستاي حضور پرشورتر ناشران طراحي و اقدام شد.
آماري از ناشران خارجي ارائه ميدهيد؟
در اين دوره از 77 کشور، يک هزار و 600 خارجي شرکت کردهاند. ناشراني از آلمان، فرانسه، انگليس، کره، چين و... در مراسم افتتاحيه نيز 17 سفير و رايزن فرهنگي شرکت کردند که اين نشان دهنده اهميت نمايشگاه کتاب تهران است. ما امسال، يک هزار و 300 متر فضا براي بازار جهاني نشر اختصاص دادهايم که نتيجه آن، فراهم شدن حضور ناشران ايراني در بازارهاي جهاني است.
امسال، دو هزار و 500 متر به وسعت نمايشگاه افزوده شده است. اين افزايش فضا، مختص چه قسمتهايي است؟
ما در اين دوره، 15 هزارمترمربع در اختيار بخش بينالمللي قرار دادهايم. کل فضا براي ناشران خارجي، 11 هزار متر بود. اما امسال، چهار هزار متر فضا افزوده شده است. دو تالار هم به ناشران الکترونيکي دادهايم، فضاي غرفه ياس هم 600 متر افزايش يافته است.
سالن ياس، فقط در زمينه «فضا» تغييرات کرده است؟
غرفه ياس، به نيم طبقه شبستان منتقل شده است و فضاي آن يک هزار و 200 متر است. به هر صورت در اين غرفه، کارنامه نشر جمهوري اسلامي عرضه ميشود. يک بخش آن به حضور ناشران خصوصي و يک بخش آن به ناشران دولتي اختصاص داده شده است. در واقع، در غرفه ياس، کارنامه آماري نشر از اول انقلاب تا سال 91، مجموعه کتابهاي برگزيده در جشنوارههاي ساليانه و نيز سه هزار و 500 عنوان کتاب چاپ اول در سال 91، ارائه ميشود. بايد بگويم، عرضه گزارشي از روند چگونگي توليد علم و فنآوري در پس از انقلاب و مشاوره در حوزه کتاب و کتابخواني هم در غرفه ياس عرضه ميگردد.
در راستاي تحقق بيانات رهبري در رابطه با شعار امسال حماسه سياسي، حماسه اقتصادي چه تمهيداتي انديشيدهايد؟
رويکرد تبليغي نمايشگاه سمت و سوي حماسه سياسي، حماسه اقتصادي دارد. يک جلوه حماسه اقتصادي در زمينه فرآيند توليد کتاب قابل نظر است. اين حماسه همراه با حرکت، جوشش و خلق کتاب است. ما با سرعت نمايشگاه را آماده کرديم.
در بخش حماسه سياسي هم حضور مشارکت حداکثري مردم در انتخابات پيشرو است که سعي کردهايم فضاي نمايشگاه را به سمتي ببريم که مشارکت و حضور حداکثري مردم را ترويج و تبليغ کنيم.
رهبر معظم انقلاب پارسال در نمايشگاه کتاب، مطالباتي را در حوزه کتاب و کتابخواني مطرح کردند؛ کارگروه ويژهاي براي تحقق آنها تشکيل شده است؛ آيا تاکنون در اين زمينه کاري صورت گرفته است؟
بخشي از اوامر و مطالبات رهبر معظم انقلاب که به صورت اجرايي و حاکميتي بوده، عملياتي شده است. بخشي ديگر از مطالبات ايشان مربوط به توليد فکر و محتوا است. رهبر معظم انقلاب توجه ويژهاي به بحث تاليف در حوزه کودک و نوجوان به جاي ترجمه دارند. در اين زمينه هم تلاش عملياتي انجام دادهايم و در حوزه تاليف براساس آمارها ميبينيم؛ 14 درصد رشد در حوزه تاليف کودک و نوجوان و در حوزه ترجمه کتاب کودک و نوجوان 9 درصد کاهش داشتهايم. در حقيقت بخشي از مطالبات رهبر عملياتي شده است. توليد محتوا و فکر بايد ريلگذاري شود و در بحث سياستگذاري در حوزه صنعت نشر به اين سمت در حال حرکت هستيم.
گراني کاغذ بر روي قيمت کتاب اثر گذاشته است. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي براي جلوگيري از تاثيرات بيشتر افزايش قيمت کاغذ چه کرده است؟
وزارت ارشاد به صورت مستقيم در بحث قيمت کاغذ نقشي ندارد. تشکلهاي نشر ما مصرف کننده کاغذ هستند. در اين خصوص بايد بياييم سياستهاي حمايتيمان را در اين بخش تقويت کنيم. هفته گذشته جلسهاي با حضور وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي و 50 ناشر و اتحاديه و تشکلهاي نشر داشتيم و تصميمهايي در خصوص ارزش افزوده و ماليات گرفته شد که قبلا اين اتفاق افتاده بود ولي عملياتي نشده بود. بدين صورت که کتابفروشيها معاف از ماليات شدند. جناب عسگري رئيس سازمان امور مالياتي کشور نيز قول عملياتي شدن آن را دادند و قرار بر اين شد که هر تشکلي که به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي مراجعه کند و مجوزي از ارشاد دريافت کرده باشد از ميزان يارانهها بهرهمند ميشود.
امسال وزارت ارشاد سياست حمايتي خريد کتاب را در نظر دارد. به صورتي که قرار است در نمايشگاه بينالمللي کتاب بخشي از نيازهاي سازمانها و کتابخانهها را از طريق خريد کتاب از ناشران برطرف کنيم؛احياي صنعت اهداي کتاب را در راستاي فرمايشات رهبري در هفته کتاب عملياتي کردهايم و مجموعه اقدامات خوبي در اين حوزه انجام دادهايم.
ديدار وزراي فرهنگ کشورهاي آسيايي از نمايشگاه در پيش روست. اين ديدار چه دستاوردهاي فرهنگي براي ما ايجاد ميکند؟
در واقع وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي ميزبان اين وزرا است. نشست سه روزهاي با حضور وزراي کشورهاي آسيايي داريم که يک روز از اين نشست را به کتاب و کتابخواني اختصاص داديم که آنان با جشن بزرگ فرهنگي ما آشنايي يابند و ميتوانيم به اين شيوه، اقتدار فرهنگي کشور را به نمايش بگذاريم.
سهشنبه 17 ارديبهشت 1392 - 11:7