- موردي يافت نشد
كتاب
ضياء آراسته
مهاجران موسوي
مهاجران موسوي – بررسي علمي زندگاني فرزندان و نوادگان حضرت امام موسي كاظم ( ع ) وعلل مهاجرت آنها به ايران
تحقيق و تاليف : جليل عرفان‌منش
چاپ و شمارگان : اول – 2000 نسخه
ناشر : اميركبير
جليل عرفان‌منش در سال 1339شمسي در شيراز متولد شده است . وي نويسندگي را از دوران نوجواني تجربه كرد. اولين سروده او وصف دانش اندوزي ايرانيان است. برگرفته از حديث نبوي « لو تعلق العلم باكناف السماء لنا له قوم من اهل فارس » كه در سال 1348 شمسي در كيهان بچه‌ها به چاپ رسيد.از وي تاكنون چندين مقاله در همايش‌هاي علمي – فرهنگي و همچنين در جرايد كشور منتشر شده و بيش از ده جلد كتاب در حوزه‌هاي هنر و تاريخ و فرهنگ به رشته تحرير درآمده است. علاوه براين براي چندين مجموعه تلويزيوني داستان‌هاي مستند نوشته كه بيشتر آنها از شبكه‌هاي سراسري كشور و شبكه‌هاي برون‌مرزي ( آسيا ،اروپا و آمريكا ) صدا و سيما پخش شده است. پژوهش فيلمنامه مستند جاده ولايت يكي از آثار اوست كه در سال 1374 شمسي باعنوان « جغرافياي تاريخي هجرت امام رضا ( ع ) منتشر شد و تاكنون در بيش از ده همايش و جشنواره علمي – هنري و فرهنگي مورد تقدير قرار گرفته است . حيات معنوي ايرانيان ، با مقدمه دكتر علي‌اكبر ولايتي ،انتشارات سروش ،1385 – چلچراغ شيراز ، تحليلي از قيام احمد بن موسي و برادران امام رضا (ع ) ، انتشارات بنياد پژوهشهاي آستان قدس رضوي ،مشهد ،1386 – خاطرات پانزده خرداد ، جلد اول ، حوزه هنري سازمان تبليغات اسلامي ،تهران ، 1373 ؛ جلد دوم ، انتشارات سوره تهران ، 1374- همگام با امام رضا ( ع ) از مدينه تا مرو ، با اصلاحات و اضافات ، آستان قدس رضوي ، مشهد ، 1389- كوروش و بازيابي هويت ملي ايرانيان ، تحقيقي علمي درباره پيشينه و كيستي ذوالقرنين ، با مقدمه دكتر علي‌اكبر ولايتي ،انتشارات فرهنگ مكتوب ،1389 – نامه شيراز ، انتشارات ارمغان طوبي ،قم ،1385- ترجمه عربي وهمچنين همگام با امام رضا ( ع ) از مدينه تا مرو ، با اصلاحات و اضافات ، آستان قدس رضوي ،مشهد ،1389 از ديگر آثار عرفان‌منش است .
كتاب مهاجران موسي براساس مستندات روشمند تاريخي به بررسي زندگاني فرزندان و نوادگان امام موسي كاظم ( ع) مي‌پردازد . يكي از موضوعاتي كه در اين اثر مورد بررسي و مداقه قرار گرفته ، بحث درباره علل اختلاف در تعداد و اسامي فرزندان امام موسي كاظم ( ع ) و تعداد مزارات و مراقد منسوب به فرزندان بلافصل امام موسي كاظم ( ع ) در ايران است . نويسنده در اين اثر كوشش كرده گوشه هايي از زندگاني اين بزرگان ، نحوه مهاجرت به ايران ،شهادت ، نسب و مدفن‌ها را به دور از پندارهاي غلط ،پيرايه‌ها و برخي از جعليات تاريخي كه با افسانه‌سازي و داستان پردازي آميخته است بازنمايد و ساحت آنان را از روايت‌ها و انتساب‌هاي بي‌پايه و اساس و خرافات كه در زمانهاي مختلف و طولاني در افواه مردم شهرت يافته و در تاريخ شفاهي و كتبي رايج شده بزدايد و سلسله نسب امامزادگان عالي‌قدر را تا آنجا كه مورد تاييد نسب‌شان و منابع معتبر تاريخي مي‌باشد معرفي نمايد. از اينرو در جاي جاي كتاب ، به تناسب موضوعات طرح شده ، آثار و كتابهاي زيادي مورد نقد و بررسي قرارگرفته است و در مواردي به اشكالات ،كاستي ها و تناقض‌هاي موجود در آنها اشاره شده است. اين اقدام با هدف تبيين حقايق تاريخي انجام گرفته و هرگز به معناي ناديده گرفتن ارزش آثار و كوشش‌هاي مولفان گرانقدر آنها نيست.
نويسنده كتاب بيان مي‌كند كه مردم مسلمان ايران در ابراز محبت و ارادت نسبت به فرزندان بلافصل امام موسي كاظم ( ع ) و نوادگان آنها تفاوتي قائل نيستند و همه فرزندان و نوادگان ائمه اطهار ( عليهم السلام ) را در زمره ذريه رسول‌الله ( ص ) محترم و گرانقدر مي‌شمارند. بنابراين منسوب كردن و يا شهرت دادن برخي نوادگان امامان به فرزندان بلافصل آنان نه تنها به ارزش و عظمت آنها نمي‌افزايد بلكه در معرفت زائرين نسب به شخصيت مدفن در بقاع متبركه كه مانعي ايجاد نمي‌كند چرا كه ثواب زيارت را به قدر معرفت مي‌دهند .
علل مهاجرت امامزادگان و سادات به ايران ، پراكندگي بقاع متبركه در استان هاي كشور ، ساخت بناهاي آرامگاهي در ايران ، علت اختلاف در تعداد و اسامي فرزندان امام موسي كاظم ( ع ) ، بقعه امامزاده ابراهيم در آمل ، بقعه امامزاده ابراهيم در كجور ، بقعه امامزاده ابراهيم در شهرضا ، احمد بن موسي (ع ) ، اوضاع سياسي عصر مامون ، ولايتعهدي امام رضا ( ع) ، علل قيام ، سرزمين پارس ،مسير حركت كاروان ، نيرنگ دشمن ، اعقاب احمد بن موسي ( ع ) ، نظريه منسوب به بيهقي ، بررسي چند نظريه ديگر ، مدفن امامزاده احمد بن موسي در گناباد ، مرقد امامزاده احمد در قم ، احمد بن موسي مبرقع كيست ؟ اثبات مدفن احمد بن موسي كاظم ( ع ) در شيراز ، اسحاق بن موسي ( ع ) ، اسماعيل بن موسي ( ع ) ، جعفر بن موسي (ع ) ، مزارات منسوب به جعفر بن موسي كاظم ( ع ) ، آرامگاه امامزاده جعفر در هشتگرد ، حسن بن موسي ، حسين بن موسي ، حمزه بن موسي ،بقععه حمزه بن موسي در اردبيل ، بقعه حمزه بن موسي در شيروان ، بقعه امامزاده حمزه بن موسي در آمل ، آرامگاه خديجه خاتون در هفت تن قم ، رقيه دختر امام موسي كاظم ( ع ) ، بقعه رقيه خاتون در لنجرود قم ، زيد بن موسي ( ع ) ، زينب دختر امام موسي كاظم ( ع ) ، سليمان موسي ( ع ) ، عباس بن موسي كاظم ( ع ) ، بقعه امامزاه شاه عباس در دوگنبدان ، تاملاتي درباره بقعه امامزده عباس ساري ،عبدالله بن موسي ( ع) ، بقعه امامزاده عبدالله در ري ، عبيدالله بن موسي (ع ) ، علي بن موسي كاظم (ع ) ،همسر امام رضا ( ع) ، واكنش امام رضا ( ع) در برابر واقفيان ، فرجام واقفيان ، عصر منصور ، عصر مهدوي ، عصر هادي ، دوران امين ، حادثه‌اي در حوالي بصره ، بقعه امام رضا ديمي ، قدمگاه امام رضا ( ع ) ، مسجد فرط ، قدمگاه شهر نايين ، ورود حضرت به آهوان ، ذكر حديث سلسله‌الذهب در نيشابور ، استقبال مردم نيشابور از امام رضا ( ع ) ، ماجراي چشمه كهلان در نيشابور ،قدمگاه نيشابور ،از ساوه تا قم ، شهر قم مدفن حضرت معصومه ، صحن‌هاي حرم حضرت معصومه ، اشعاري در مدح حضرت معصومه ( ع ) ، بقعه ستي فاطمه در يزد ،گلي از گلستان ، فضل بن موسي (ع) ، قاسم بن موسي (ع ) ، شخصيت مدفن در بقعه ، محمد بن موسي (ع ) ، هارون بن موسي ( ع) ، يحيي بن موسي (ع ) ، بقعه امامزاده يحيي در ساوه ،آرامگاه امامزاده يحيي در همدان ، صالح بن موسي (ع ) ، تاملاتي درباره امامزاده سلطان سيدعلي در نايين ، بقعه امامزاده هادي در ري ، اسامي بقاع متبركه منسوب به فرزندان و نوادگان امام موسي كاظم ( ع) در ايران ، يادداشت‌ها ،زيارت‌نامه‌ها ،نقشه‌ها ،تصاوير ، منابع و ماخذ ، تاريخ تاليف برخي از منابع و همچنين فهرست‌ها از جمله موضوعاتي هستند كه در كتاب حاضر مورد بررسي و كنكاش نظر قرار مي‌گيرد.
جليل عرفان‌منش در مقدمه كتاب خود بيان مي‌كند كه ائمه اطهار ( ع ) فرزنداان و احفاد آنها پاكيزگان و فرشتگاني از جنس بشرند ، ولي در زمره برترين آن به شمار مي‌روند. عرفان منش ادامه مي‌دهد كه روزگاري مهاجراني از سلاله آل ابي طالب (ع ) از ظلم و جور جانكاه ، و تعقيب و شكنجه هولناك حاكمان جبار به سرزميني پناه آورند كه آنرا مامن خود مي‌دانستند و امروز مضجع و آرامگاه آنها ، پناهگاه و ملجاء مردم اين سرزمين است. وي يادآور مي‌شود كه مزارات و مراقد آنها در جاي جاي سرزمين ايران بر بلنداي كوه‌ها و پهنه دشت‌ها ،بيابان‌ها ، شهرها ،روستاهاي دور و نزديك صرفا ً نمادي از ميراث به جاي مانده از اعصار و قرون گذشته است. نويسنده از جمله كردارهاي عادي و متعارف را گستره پيوستگي عاطفي و علاقه مردم ايران به زيارتگاه‌ها و بقاع متبركه مي داند كه بررسي علل و انگيزه‌هاي اين عواطف كه بعضا ً با آداب و رسوم خاصي توام است را مجال بحث خود نمي داند و آنرا شايسته اين مي‌داند كه موضوع دست مايه تحقيقات و پژوهشهاي جامعه شناسان ومردم شناسان قرار گيرد..
جليل عرفان‌منش زيارت امامزادگان را هرگاه كه از سر معرفت و توام با بصيرت و آگاهي باشد را خود به مثابه تجديد پيمان با اهل بيت( ع ) مي‌داند . عرفان منش در ادامه مقدمه خود مي‌افزايد كه خوشبختانه با وجود منابع معتبر و قابل اعتماد و شواهد تاريخي درباره انتساب شمار قابل توجهي از فرزندان امام موسي كاظم ( ع ) نيازي به اثبات نسب آنها وجود نداشته است و فايده‌‌اي نيز براي اينكارمترتب نبوده است. وي يادآور مي‌شود كه در بررسي‌هاي تاريخي مشاهده مي‌شود كه عده‌اي از پژوهشگران براي دست‌يابي به حقيقت تاريخي به ناچار به گمانه‌ها و احتمالات روي مي‌‌آورند كه ايشان نيز گهگاه در زير امواج ابهامات ، فقدان منابع و عدم آگاهي ناگزير به سمت گمانه‌ها و احتمالات روي آورده است اما تلاش شده تا از ميان گمانه‌ها آنهايي را برگزيند كه به حقيقت نزديك‌تر است. جليل عرفان‌منش در پايان بيان مي‌كند كه ادله و برهان و استنتاج‌هاي تاريخي وي خالي از اشكال و نقص نيست به همين دليل لازم است راه رفته و يا ناپيموده او را ديگران اصلاح و ادامه دهند .
نويسنده درباره بقعه فاطمه بنت موسي (ع) در هفت تن قم مي‌نويسد :
در حوالي شهر قم و در يك كيلومتري گنبد « طيب و طاهر » بقعه‌اي مشهور به خديجه خاتون وجود دارد كه بنا به گفته اهالي محل در آن علاوه بر دو تن از فرزندان امام موسي كاظم ( ع ) به اسامي عبدالرحمن و عبدالله ، پنج تن از دختران امام موسي كاظم (ع) از جمله خديجه و فاطمه در آن مدفون هستند. اين انتساب صحيح نيست . برخي احتمال داده‌اند كه امامزادگان مدفون در اين بقعه از سادات سجادي هستند. افزون براين بر شرحي كه در احوال فواطم اربعه آمد ، فاطمه كبري (حضرت معصومه ) در شهر قم ، فاطمه وسطي به گفته برخي در اصفهان ، فاطمه صغري ( مشهور به بي بي هيبت ) در آذربايجان شوروي و فاطمه اخري ( مشهور به خواهر امام ) در رشت مدفون هستند. شايان ذكر است مرقد ستي فاطمه و فاطمه خاتون در قم در جوار آرامگاه شاهزاده موسي است و هر سه از احفاد موسي مبرقع از نوادگان امام جواد ( ع) هستند.
مهاجران موسوي – بررسي علمي زندگاني فرزندان و نوادگان حضرت امام موسي كاظم ( ع ) وعلل مهاجرت آنها به ايران با تحقيق و پژوهش جليل عرفان منش در چاپ نخست خود با قيمت 31000 تومان توسط موسسه انتشارات اميركبير به چاپ رسيده است.
سه‌شنبه 8 اسفند 1391 - 10:1
كليه حقوق اين وب سايت متعلق به سازمان تبليغات اسلامي مي‌باشد