گزارش
نيما نوربخش
گزارشي از جلسه نقد و بررسي بوسيدن روي ماه در مجتمع فرهنگي 13 آبان و نظرات سه منتقد:
1-جلسه نقد و بررسي:
دومين جلسه نقد و بررسي «دوشنبه فيلم» با محوريت فيلم «بوسيدن روي ماه» در سالن بصيرت مجتمع فرهنگي 13 آبان برگزار شد. در اين جلسه كه عصر روز دوشنبه هشتم آبان ماه برگزار شد همايون اسعديان(كارگردان)، مسعود فراستي و امير قادري (منتقد) حضور داشتند.
به گزارش خبرگزاري قرآني ايران(ايكنا) در ابتداي اين جلسه اسعديان در سخناني اظهار كرد: «طرح اوليه اين فيلم از منوچهر محمدي بود. طرحي كه وقتي به من پيشنهاد شد، ديدم بسياري از دغدغههايم در آن نهفته است، در ضمن نوع روايت و بيان اين قصه را بسيار پسنديدم، چراكه با طلا و مس تشابهات بسياري دارد، البته اين را پيشتر نيز گفتم كه فيلمنامه اين كار را خودم نوشتم.»
پس از سخنان اوليه اسعديان، مسعود فراستي منتقد اين برنامه نيز گفت: «سخنان خود را در خصوص اين فيلم با فيلمنامه آغاز ميكنم. اين كار داستان دو مادر شهيد است كه با هم رفاقت نزديك دارند، اما به هيچ وجه، رفاقتي كه بايد در اين كار ترسيم ميشد خوب در نيامده است، هرچند بايد اعتراف كنم كه عدم موفقيت در اين بخش در مقايسه با فيلمهاي بعد از انقلاب كيميايي كه مدعي رفاقت هستند بسيار بهتر است.»
وي افزود: «به نظرم به جز دو شخصيت اصلي، ديگر شخصيتهاي بوسيدن روي ماه به هيچ وجه خوب از كار در نيامدهاند، به ويژه شخصيت سعيد پورصميمي كه وجودش در فيلم براي من قابل درك نيست، البته فيلمساز ادعا كرده كه اين كاركتر نوعي نماد است، ولي من معتقدم شخصيت قبل از اينكه نماد باشد بايد ويژگي انسان بودن داشته باشد.»
در اين جلسه كه به صورت بحثهاي تند پيش ميرفت، اسعديان هم در جواب اين نقد گفت: «اينگونه نقدها كه يك كار خوب در نيامده يا آمده به نظرم، هيچ پايه و اساس علمي ندارد و بيشتر مباحثي متافيزيكي است كه براي توجيه سليقه شخصي بيان ميشود، پس بهتر است منتقد در اينگونه مواقع بگويد من فيلم را نپسنديدم، چون اين گفته را ميشود درك كرد و قابل احترام است.»
قادري ديگر كارشناس حاضر در برنامه هم تصريح كرد: «در اين فيلمها شخصيتها قرار است نماينده طيفهاي سياسي باشند؛ رويكردي كه به هيچ وجه بد نيست و در سينما هم امري رايج است. نكته ديگر اينكه اين فيلم توانسته دو شخصيت را به خوبي جان بخشد، خصيصهاي كه كمتر در سينماي ما روي ميدهد.»
وي ادامه داد: «من بوسيدن روي ماه را يكي از كاملترين فيلمهايي ميدانم كه در سينماي ايران ساخته شده است. فيلمي كه در آن به برخي ارزشهاي فراموش شده گذشته اشاره كرده است.»
پس از سخنان قادري، فراستي بار ديگر ادعاي خود را مطرح و گفت: «باز هم ميگويم كه اين كار به جز دو شخصيت اصلي، ديگر شخصيتهايش بيهويت هستند و به هيچ وجه خوب از كار در نيامدهاند.»
در پايان جلسه هم اسعديان خاطرنشان كرد: «آن چيزي كه فراستي از آن ياد ميكند، شخصيت نيست، بلكه شناسنامه است كه در فيلمسازي به هيچ وجه، اصلي براي كار كردن نيست.»
2-نظر يک منتقد ديگر:
جليل اكبري صحت، منتقد سينما در گفت و گو با خبرگزاري قرآني ايران (ايكنا) گفت: «همايون اسعديان كارگردان فيلم سينمايي بوسيدن روي ماه را بايد از جمله فيلمسازاني دانست كه روند رو به رشد را در چند سال اخير پيموده است، به نحويكه ميتوان تلاش وي را براي معرفي صحيح جامعه و فرهنگ ايراني به خوبي مشاهده كرد. در همين راستا در كارهايش سعي ميكند وجوه مختلف زندگي ايراني را در نشان دهد.»
وي افزود: «همكاري منوچهر محمدي تهيهكننده خوب سينماي ايران با اين فيلمساز در هدايت وي به سوي كارهاي ارزشمند نبايد فراموش شود. همكاري كه براي هر دو طرف مثبت بوده است، البته علاقمنديهاي صنفي مشترك بين اين تهيهكننده و كارگردان سبب به وجود آمدن چنين فضاي مثبتي شده است.»
اين منتقد ادامه داد: «ديگر خصيصه محمدي و اسعديان اين است كه در كارهايشان سعي ميكنند مفاهيم ارزشي را كه شايد كمتر به آن توجه ميشود را به شكلي پرفروش و پرمخاطب عرضه كنند، به همين دليل هم ميبينيم كه اين آثار اين دو سينماگر عمدتا با تماشاگر مناسبي مواجه ميشوند.»
صحت در خصوص فيلم قبلي اسعديان گفت: «طلا و مس فيلم فوقالعادهاي نيست، چرا كه اگر يك فيلمساز معمولي آن را مي ساخت كاري ضعيف ميشد، اما همايون اسعديان به دليل شناختش از درام و زندگي ايراني، توانسته فيلم خوب عرضه كند.»
اين نويسنده سينمايي در پاسخ به اين سؤال كه اين فيلم در حوزه سينماي دفاع مقدس تا چه حد توانسته موفق باشد؟ گفت: «ژانر دفاع مقدس در سينماي ما از خلاقيت لازم بهره نبرده است، چراكه اگر بخواهيم كلان به اين گونه نگاه كنيم در خواهيم يافت اين سينما در هشت سال جنگ باقي مانده است، در همين راستا آثاري كه در اين زمينه توليد ميشوند عموما داستاني نخنما شده دارند.»
وي در خصوص بازيهاي اين فيلم گفت: «معتقدم بازي رابعه مدني و شيرين يزدان بخش به شدت خوب از كار در آمده است، به ويژه يزدان بخش كه به خوبي نقش مادر را در كار ايفا كرده است. بازيگري كه سالها به عنوان تماشاگر تئاتر را به صورت جدي و عاشقانه دنبال كرده است.
در اين ميان نبايد از نقشآفريني خوب سعيد پورصميمي و مسعود رايگان و صابر ابر هم در كار غافل بود كه هميشه به واسطه تواناييشان كارهاي خوبي ارائه دهند. درضمن اين بازيگران هيچگاه سعي نكردند با توانايي كه دارند بازيهاي ديگران را تحتالشعاع كار خود قرار دهند. عملكردي كه نشان از ديد حرفهاي اين هنرمندان دارد.
من دليل به وجود آمدن ضعف در سينماي دفاع مقدس را نشات گرفته از عدم خلاقيت مديران سينماي دفاع مقدس و سينماگراني كه در اين حوزه كار ميكنند، ميدانم. در چنين فضايي است كه ميبينيم فيلمسازي چون ابراهيم حاتميكيا در كارهايش اخيرش سعي لازم را براي بالا بردن كارش در اين حوزه نميكند؛ فيلمسازي كه ميتوان از وي به عنوان بزرگترين فيلمساز اين ژانر نام برد.
در اين ميان بايد فيلمسازاني چون همايون اسعديان را استثناء دانست كه با بهرهگيري از داستاني ساده به فيلمي شايسته رسيده است. مطلب ديگر اينكه اين فيلم با وجود بهره بردن از يك داستان ساده توانسته از خطوط قرمز بيمورد و غيرضروري بگذرد. رويكردي كه سبب برخي نوآوريها در كار شده است.»
اكبري صحت در پاسخ به اين سؤال كه چرا به ريتم فيلم در اكران جشنوارهاي آن اشكالاتي وارد شده است؟ گفت: «از نگاه من اين فيلم بايد ريتم كند داشته باشد؛ چراكه وقتي كه قرار است زندگي دو پيرزن روايت شود ميبايست كار از چنين ويژگي بهره برده باشد، پس اگر بخواهيم از ريتم كار ايراد بگيريم نشان دادهايم كه فضاي مورد نظر فيلم را تا به حال تجربه نكردهايم و به دليل همين غريبگي برايمان كند مينمايد.»
وي در پايان خاطرنشان كرد: «سينماي ما در وضعيت فعلي شاهد ساخت و توليد آثار فاخر نيست؛ چراكه كمتر جريان پويا در آن زنده است و مجموعهاي از عوامل از جمله تحريمها كه سبب به وجود آمدن چنين وضعيتي در سينما شده است.
با وجود چنين وضعيتي فيلم بوسيدن روي ماه را بايد كاري موفق در كيفيت و جذب مخاطب دانست. اين امتياز در شرايطي براي فيلم به دست آمده كه داستان شايد از ويژگي لازم براي جذب مخاطب جوان دارا نيست.»
سهشنبه 16 آبان 1391 - 12:1