پاي منبر معرفت
روابط عمومي اداره كل تبليغات اسلامي استان همدان
قلب همان عضو معروف در بدن و تنظيم کننده و جريان دهنده خون است که در سينه قرار گرفته است. قرآن مجيد ، به قلب بيشتر تکيه کرده و چيزهايي نسبت مي دهد که بيشتر و يا همه آنها را امروز به مغز نسبت مي دهند. قلب در لغت به معناي : « گرداندن و گرديدن از وجهي به وجه ديگر است » و إليه تقلبون (عنکبوت : 21) « بسوي او برگردانده مي شويد.»
حال ، قلب انسانها چگونه است؟
1 - قلب غليظ مي شود و سخت تر از سنگ مي گردد : ثم قست قلوبکم من بعد ذلک فهي کالحجاره أو أشد قسوه (بقره : 74)
2- قلب مريض ميشود (نه فقط از لحاظ طبيعي) بلکه از لحاظ عدم استقرار ايمان و بودن هواهاي شيطاني در آن : في قلوبهم مرض فزادهم الله مرضاً (بقره :10)
3- قلب زنگ مي زند و تيره مي شود البته در اثر اعمال بد : کلا بل ران علي قلوبهم ما کانوا يکسبون(مطففين : 14)
4- قلب مهر زده مي شود و چيزي نمي فهمد : کذلک يطبع الله علي قلوب الکافرين (اعراف : 101)
5- قلب محل ترس و خوف است : سنلقي في قلوب الذين کفروا الرعب (آل عمران : 151)
6- قلب گناهکار مي شود : و من يکتمها فإنه آثم قلبه (بقره :283)
7- قلب مي فهمد و نمي فهمد ، عقيده و انبار علوم است : لهم قلوب لا يفقهون بها (اعراف : 179 )
8- قلب مخزن رأفت و رحمت و اطمينان و سکينه است : و جعلنا في قلوب الذين اتبعوه رأفهً و رحمهً (حديد : 27 )
9- قلب – صدر : فمن يرد الله ان يهديه يشرح صدره للاسلام و من يرد ان يضله يجعل صدره ضيقاً حرجاً ( انعام : 125 ) ( قاموس قرآن مجلد 3 25 تا 27 سيد علي اکبر قرشي)
براي روشن شدن مطلب بايد الفاظ قلب ، نفس ، صدر و فؤاد را که در قرآن آمده اند با هم مقايسه کنيم : و الله يعلم ما في قلوبکم ( احزاب :51 ) ربکم أعلم بما في نفوسکم ( اسراء : 25 ) أو ليس الله بأعلم بما في صدور العالمين ( عنکبوت : 10 ) از اينجا مي فهميم که قلوب ، صدور ف نفوس يک چيزند.
در نتيجه ، مراد از قلب در قرآن عقل يا نفس و روح است که ظرف و حامل اين موارد است. قلب مؤمن و کافر هر يک جايگاه امري است ، از جمله :
ويژگيهاي قلب مؤمن :
1- حيات : أو من کان ميتاً فأحييناه ( انعام : 122 )
2- شفا : و يشف صدورقوم مؤمنين ( توبه : 14 )
3- طهارت : امتحن الله قلوبهم ( حجرات : 3 )
4- سعه صدر : رب اشرح لي صدري ( طه : 25 )
5- هدايت : من يؤمن بالله يهد قلبه ( تغابن : 11 )
6- ايمان : کتب في قلوبهم الإيمان ( مجادله : 22 )
7- سکينه : السکينه في قلوب المؤمنين ( فتح : 4 )
8- الفت : و ألف بين قلوبهم ( انفال : 63 )
9 – اطمينان قلبي : ألا بذکر الله تطمئن القلوب ( رعد : 28 )
ويژگيهاي قلب کافر :
1- مرض : في قلوبهم مرض ( بقره : 10 )
2- قساوت : جعلنا قلوبهم قاسيه ( مائده : 13 )
3- عدم پذيرش : أزاغ الله قلوبهم ( صف : 5 )
4- مهر خوردن : طبع الله علي قلوبهم ( نحل : 108 )
5- احاطه ظلمت : ران علي قلوبهم (مطففين : 14 )
6- حجاب : جعلنا علي قلوبهم أکنه ( کهف : 57 )
7- قفل شدن : أم علي قلوب أقفالها ( محمد : 24 )
8- سختي : ختم الله علي قلوبهم ( بقره : 7 )
9- برگشت و نفهمي : صرف الله قلوبهم ( توبه : 128 )
مسعود عباسي جامد
كارشناس قرآني اداره تبليغات اسلامي شهرستان بهار
دوشنبه 6 شهريور 1391 - 10:44