دكتر خاموشي: اگر توليد نكنيم از فرهنگ وارداتي عقب مي‌افتيم

گزارش برگزاري نخستين همايش اقتصاد فرهنگ

نخستين همايش «اقتصاد فرهنگ» با حضور دكتر سيد مهدي خاموشي رييس سازمان تبليغات اسلامي، حجت‌الاسلام سيد جواد موسوي هوايي معاون پژوهشي و آموزشي اين سازمان، محمد روشن رئيس دانشگاه سوره و جمعي از چهره‌هاي فرهنگي و اقتصادي كشور و مديران موسسات وابسته به سازمان در تالار سوره حوزه هنري برگزار شد.

به گزارش روابط عمومي سازمان تبليغات اسلامي، در اين همايش علمي، پژوهشي كه به صورت كارگاهي برگزار شد، شخصيت‌هاي فرهنگي و اقتصادي همچون دكتر علينقي مشايخي عضو هيئت علمي و رييس دانشكده‌ مديريت و اقتصاد دانشگاه صنعتي شريف، دكتر مسعود نيلي عضو هيئت رئيسه دانشگاه صنعتي شريف و دكتر عباس سليميان عضو هيئت علمي دانشگاه بوعلي همدان نيز حضور داشتند.

رييس سازمان تبليغات اسلامي در نخستين همايش «اقتصاد فرهنگ» يكي از مهمترين بخش‌هاي فرهنگ را صنايع فرهنگي و گردش مالي در اين عرصه دانست و تاكيد كرد: حركت به سمت توليد با كيفيت، فاخر و به هنگام در عرصه اقتصاد فرهنگ همواره در سازمان مدنظر ما بوده است.

دكتر سيد مهدي خاموشي كه در جمع چهره‌هاي اقتصادي و فرهنگي كشور، دانشجويان و مديران موسسات وابسته به سازمان سخن مي‌گفت، افزود: گاهي اوقات ارائه مطالب يك خطيب در قالب كتاب يا نوار صوتي مي‌تواند محصول فرهنگي مناسبي در پي داشته باشد؛ مثل سخنراني‌هاي آيت‌الله فلسفي كه تحت عنوان گفتار فلسفي به بازار آمد و بارها منتشر شد و مورد استقبال مردم قرار گرفت.

وي ادامه داد:امروزه تنوع كالاهاي فرهنگي آن قدر زياد است كه سهم آن در مقابل بقيه كالاها سهم كمي نيست. انواع محصولات نرم‌افزاري، توليد در فضاي مجازي و محصولات هنري در اين عرصه قابل ارائه هستند.

خاموشي با بيان اين كه صنعت و فرهنگ بايد دست به دست هم دهند و توليدات خود را هر جا كه بازار مناسبي وجود دارد، عرضه كنند، اظهارداشت: براي 70 ميليون جمعيت كشور بايد در توليد كتاب به تيراژ يك ميليون نسخه بينديشيم و آن را هدف قرار دهيم.

وي با انتقاد از صاحبان صنايع به دليل بي‌توجهي به اقتصاد فرهنگ، تأكيد كرد: ارباب صنايع حرف ما را نمي‌فهمند بايد همت كنيم تا اين باور به وجود بيايد. سال‌هاي قبل جلساتي را با سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران داشتيم كه توجه آن‌ها را به اهميت مساله اقتصاد فرهنگ جلب كرديم، اما امروز بايد گفت كه چرا اهالي صنعت حرف و نظر ما را در اين عرصه گوش نمي‌دهند؟بنده به عنوان يك مدير فرهنگي پاسخي قانع كننده‌اي در اين زمينه دريافت نكرده‌ام. چرا صاحبان صنايع و تجارت به طور جدي در اين عرصه وارد نمي‌شوند؟

وي همچنين تصريح كرد: اگر ما شروع كنيم به بازاريابي در كشورهاي ديگر حتما به نتيجه خواهيم رسيد. آيا حوزه كتاب و ساير كالاهاي فرهنگي نمي‌تواند سود آور باشد؟ اگر در حوزه صنعت و تكنولوژي تا حدودي موفق بوديم در عرصه توليد كالاهاي فرهنگي هم مي‌توانيم وارد عرصه شويم و فعاليت‌هاي خوب و مفيدي انجام دهيم.

عضو شوراي عالي انقلاب فرهنگي به توليدات مختلف حوزه هنري سازمان تبليغات اسلامي در عرصه‌هاي مختلف فرهنگي همچون فيلم، تئاتر، كتاب، انيميشن و... اشاره كرد و گفت: در سال‌هاي اخير در حوزه كتاب در كشور پيشرفت‌هاي قابل توجهي صورت گرفته است اما اقناع كننده نيست. بسياري از كتاب‌هاي منتشر شده توسط سازمان بيش از 50 بار تجديد چاپ شده است. بيش از 40 فروشگاه زنجيره‌اي كتاب شهر نيز در سطح كشور فعاليت مي‌كنند. اهميت دادن به كتابهاي جيبي يكي ديگر از فعاليت‌هاي ما بوده است. در نمايشگاه كتاب سال آينده بيش از 400 كتاب جيبي ارائه خواهيم كرد.

وي با بيان اين كه در حوزه انيميشن ايران مي‌تواند منطقه را فتح كند، افزود: سودآوري انيميشن قطعي است. با توليد محصولات جانبي انيميشن مي‌توانيم بازار كالاهاي وارداتي را تا حد زيادي محدود كنيم. اگر توليد نكنيم حتما از فرهنگ وارداتي عقب مي‌افتيم.

وي همچنين به فعال‌سازي پژوهشكده‌ها از جمله پژوهشكده باقرالعلوم توسط سازمان تبليغات اسلامي اشاره كرد و گفت: توليدكنندگان آثار فاخر همچون نويسندگان، رشد تعريف شده‌اي در جامعه دارند، لذا بايد جايگاه خاصي را براي آنان درنظر گرفت. همچنين سازندگان بازي‌هاي رايانه‌اي مي‌بايست با پايين آوردن هزينه‌ها و مطالبات خود، به توليد انبوه فكر كنند. همينطور از هنرمندان حوزه‌ي تجسمي نيز كه اخيرا شنيده مي‌شود به موفقيت‌هاي زيادي در نمايشگاه‌هاي خارج از كشور رسيده‌اند، بايد حمايت كرد.

خاموشي به کارهاي انجام شده توسط سازمان در حوزه فناوري و تبادل اطلاعات اشاره كرد و گفت: تبادل اطلاعات در جهان نرخ ثانيه‌اي دارد فقط بايد با ادبيات اين حوزه آشنا شويم. كارهاي بسيار مهمي در اين زمينه توسط سازمان انجام شده است.

رييس سازمان تبليغات اسلامي در پايان سخنانش ابراز اميدواري كرد تا در كشور شرايطي مهيا شود كه فرهنگ بتواند به اقتصاد كمك مالي كند و كالاي فرهنگي جاي خود را در سبد مصرفي كالاي مردم باز كند.

در ادامه اين همايش، محمد روشن، رئيس دانشگاه سوره نيز گفت: در سال 1388 شوراي اقتصاد فرهنگ در سازمان تبليغات اسلامي تشكيل شد و جلسات مرتب و منظمي داشت و خبر تشكيل اين گروه به دفتر مقام معظم رهبري رسيد و استقبال شد و در ادامه اين روند كتاب فرهنگ از ديدگاه مقام معظم رهبري تهيه شد و كتابي با عنوان اقتصاد فرهنگ در اروپا هم ترجمه شد تا اين اقتصاد در كشور بومي و نهادينه شود.

دكتر مشايخي: تبيين تاثيرات دو ساختار فرهنگي «شعاري» و «در عمل»

نخستين همايش اقتصاد فرهنگ با سخنراني دكتر علينقي مشايخي رييس دانشكده‌ مديريت و اقتصاد دانشگاه شريف پيرامون «اقتصاد فرهنگ، فرهنگ اقتصاد» ادامه پيدا كرد.

وي با ترسيم و تبيين دو مدل ساختار فرهنگي با دو تعريف «شعاري» و «در عمل» به ارائه مباحث خود در زمينه تاثير فرهنگ و اقتصاد بر يكديگر پرداخت.

دكتر مشايخي ضمن تاكيد بر حفظ فاصله در توليد محصولات فرهنگي با مطالبات جامعه گفت: ما نبايد تابع مطلق مطالبات جامعه باشيم كه احيانا ممكن است ارزشمند هم نباشند. بلكه بايد با حفظ فاصله از اين مطالبات، حركت كنيم تا سطح ذائقه‌ جامعه را نيز ارتقا دهيم. البته اگر زياد از مطالبات موجود فاصله بگيريم، مخاطبان خود را از دست خواهيم داد.

وي افزود: فرهنگ داراي لايه‌هاي بيروني به نام نمودهاي رفتاري است. پايه اين نمودها ارزش‌هايي است كه مردم به آن معتقد هستند. در ادامه بحث بايد مشخص شود كه ارزش‌ها چگونه شكل مي‌گيرد؟ فرض‌هاي پايه‌اي براي اعتقادات در افراد شكل مي‌گيرد و به تدريج ياد مي‌گيرند كه چه فرضياتي موجب رفتار آنها مي‌شود.

دكتر مشايخي در ادامه سخنانش با بيان اين ‌كه اعتقادات در ايجاد فرض‌هاي پايه‌اي مؤثر هستند، اظهار داشت: شاخصه‌هاي فرهنگي مردم يك كشور همچون درستي، عدم تجاوز به حقوق ديگران، كار و تلاش و ارزش‌آفريني بر اقتصاد تاثير مستقيم دارد.

دكتر نيلي: در كشورهاي نفتي فرهنگ توزيعي رايج است

در بخش بعدي اين همايش، مسعود نيلي عضو هيئت رئيسه دانشگاه صنعتي شريف ضمن تبيين ارتباط بين دو حوزه‌ فرهنگ و اقتصاد، گفت: اقتصاد و فرهنگ دو مقوله بسيار مهم در زندگي مردم در كنار حوزه سياست است، معمولاً ميان اقتصاددانان و اهالي فرهنگ صحبت و گفت‌وگويي صورت نمي‌گيرد و اهالي اين حوزه شناخت كمتري نسبت به هم دارند.

وي ادامه داد: اقتصاد يك علم مادي و كمي‌گراست اما برعكس، فرهنگ كاملاً معنوي است و با ارزش‌ها و باورهاي مردم ارتباط دارد. علم اقتصاد آزمون‌گراست و بنابراين فضاي اقتصاد با فضاي فرهنگ متفاوت است.

دكتر نيلي تصريح كرد: در بررسي رابطه ميان فرهنگ و اقتصاد و بررسي اقتصاد فرهنگ لازم است كه به سؤالات مختلفي پاسخ داده شود؛ سوالاتي از قبيل چرا هنوز زبان مشتركي بين اين دو حوزه وجود ندارد؟ آيا فرهنگ ثابت است يا تغيير مي‌كند؟ اگر متغير است، چه عواملي به اين تغييرات دامن مي‌زند؟ آيا مشكل ميل به تعطيلي و كم‌كاري در كشورهاي نفتي، عاملي براي عقب‌ماندگي‌هاي موجود نيست؟

وي در بخش ديگري از سخنانش ادامه داد: در كشوري مثل كره، اولين سوال اين است كه سرمايه‌ موردنياز را از چه منابعي به دست آوريم؟ اما در كشورهاي نفتي اولين سوال اين است كه منابع را چگونه تقسيم كنيم. اين يعني كشور كره بنا به وضعيت جغرافيايي خود، از ابتدا با فرهنگ توليد مواجه بوده اما در كشورهاي نفتي فرهنگ توزيعي رايج است.

عضو هيئت رئيسه دانشگاه صنعتي شريف با بيان اينكه مبناي فقهي مالكيت و كار در فقه شيعه جايگاه خاصي دارد، تأكيد كرد: اينكه نماز انسان در جاي غصبي مورد قبول نيست، نشان از اهميت اسلام به مسئله مالكيت است و نشان مي‌دهد كه اسلام به كار اهميت فراواني مي‌دهد. اگر اقتصاد و فرهنگ نتوانند با هم همكاري داشته باشند عملاً در دو حوزه از سه حوزه مهم كه مردم و جامعه با آن ارتباط زيادي دارد ـ اقتصاد، فرهنگ و سياست ـ به مشكل برخواهيم خورد.

دكتر سليميان: اساس رقابت بر مبناي خلاقيت است

عباس سليميان عضو هيئت علمي دانشگاه بوعلي همدان از ديگر مدعوين اين همايش بود كه براي ايراد سخنراني به جايگاه دعوت شد.

وي با بيان اين‌ كه سازمان تبليغات اسلامي يك شركت خُرد نيست، گفت: اين سازمان فرهنگي و ديني مي‌خواهد در جهان حرف تازه بزند و وارد فضاي اقتصادي در اين عرصه شود تا بتواند براي كشور در اين زمينه توليد ثروت كند.

سليميان افزود: جغرافيا، نيروي انساني، دانشگاه، آرمان و خلاقيت در امر فرهنگ بسيار مهم هستند، براي اول شدن در جهان و حتي منطقه بايد با كشورهاي ديگر در اين عرصه رقابت كرد و اساس رقابت بر مبناي خلاقيت است.

موسوي هوايي: بايد محصولات فرهنگي را برمبناي فطرت آدمي توليد كنيم

حجت‌الاسلام سيد جواد موسوي هوايي معاون پژوهشي و آموزشي سازمان نيز در اين همايش در سخنان كوتاهي گفت: تجربه نشان داده است هر محصول فرهنگي كه بنا بر صداقت، معونيت و فطرت آدمي توليد شده باشد در تمام جهان مورد استقبال قرار مي گيرد. ما بايد محصولات فرهنگي خود را بر اين مبنا توليد كنيم.

محمدرضا اسماعيلي: هدف، رسيدن به موفقيت‌هاي تازه در عرصه اقتصاد فرهنگ است

در پايان نخستين همايش اقتصاد فرهنگ، محمدرضا اسماعيلي مديركل امور مجامع و موسسات وابسته سازمان تبليغات اسلامي نيز در سخناني گفت: هدف از برگزاري اين همايش ارائه راه‌كارهاي روشني براي رسيدن به موفقيت‌هاي تازه در عرصه اقتصاد فرهنگ بوده است. البته براي رسيدن به اين مقصود، مي‌بايست جلسات و همايش‌هاي متعددي برگزار شود.

گفتني است، نخستين همايش اقتصاد فرهنگ چهارشنبه 27 مهر ماه در تالار سوره حوزه هنري با مشارکت دانشگاه سوره، حوزه هنري سازمان تبليغات اسلامي، شوراي اقتصاد فرهنگ سازمان تبليغات اسلامي، مؤسسه فرهنگي و اطلاع‌رساني تبيان تبيان و شرکت پويامهر برگزار شد.

يكشنبه 8 آبان 1390 - 13:24

از اين نويسنده يا گزارشگر

*نام:
*ايميل:
نظر شما:

* اختياری