شاعري فرزانه، متعهد و انقلابي

گزارشي از مراسم بزرگداشت ساعد باقري در خانه هنرمندان

مراسم بزرگداشت ساعد باقري با حضور جمعي از شاعران و هنرمندان کشور در تالار شهناز خانه هنرمندان برگزار شد. در اين مراسم، خانواده مرحوم قيصر امين‌پور و سيدحسن حسيني، و نيز افرادي چون مشفق‌کاشاني، بيوک ملکي، فريدون عموزاده خليلي، مهدي مظفري ساوجي، حسين آهي، رسول نجفيان و حسن فرازمند حاضر بودند.

به گزارش خبرگزاري مهر در ابتداي اين مراسم و پس از قرائت قرآن توسط استاد خواجوي، وي که استاد قرائت قرآن باقري در دوران کودکي و نوجواني وي نيز بود، در سخنان کوتاهي اظهار داشت: ساعد از همان کودکي خميرمايه‌اش قرآني بود و اميدوارم اين خميرمايه چنان که تاکنون بوده است تا انتها نيز در همين مسير قرار بگيرد.

در ادامه اين مراسم، سهيل محمودي که مجري اين مراسم نيز به شمار مي‌رفت، در سخناني با اشاره به سالروز تولد باقري گفت: زادروز شاعر، زادروز معنا و معنويت است. معنويتي که انسان همواره به دنبال آن بوده‌ است و شاعران تجلي آن به شمار مي‌رفته‌اند، پرسشگر آن بوده‌اند و با حيرت و سرگشتگي به دنبال آن مي‌گشته‌اند و ما نيز خوشحاليم که امروز زادروز يکي از شاعران آگاه و همراه با دلمشغولي‌هاي عميق را جشن مي‌گيريم.

عباس کي‌منش، ملقب به مشفق‌کاشاني، رئيس انجمن شاعران ايران ديگر ميهمان اين برنامه بود که در ادامه اين مراسم به سخنراني دعوت شد.

وي در ابتدا سابقه آشنايي خود را با باقري از سال ۱۳۶۰ ذکر کرد و گفت: در آن سال‌ها من در شوراي عالي شعر صدا و سيما مشغول فعاليت بودم. يادم هست که در آن سال‌ها دو برنامه راديويي بر اساس آمار و بررسي‌هاي سازمان بسيار پرشنونده بود؛ يکي برنامه عرفاني مرحوم استاد شاهرخي و ديگري برنامه«در انتهاي شب»که باقري به همراه سهيل محمودي، مرحوم سيدحسن حسيني و جمع ديگري از دوستان اجرا مي‌کردند و اين موضوع، مايه آشنايي من با ساعد باقري شد.

وي ادامه داد: بدون اغراق مي‌گويم که در آن سال‌ها از حضور در کنار باقري نکته‌ هاي زيادي آموختم که براي من همواره فراموش نشدني است. به عنوان مثال يادم هست که در همان سال‌ها در شوراي عالي صدا و سيما اين بحث مطرح بود که سرود ملي ايران که با شعر استاد حالت و موسيقي استاد بيگلري‌پور ساخته شده بود، به دليلي طولاني بودن قابليت اجرا در مراسم‌هاي رسمي را ندارد، لذا طي فراخواني آهنگ سرود جديدي را به فراخوان گذاشتند که در بين ۵۰ آهنگ رسيده، آهنگ دکتر منوچهر رياحي که زمان آن ۵۹ ثانيه بود، مورد توجه قرار گرفت.

مشفق افزود: براي شعر اين سرود در شوراي سازمان که با حضور من و استاد اوستا، شاهرخي، باقري، سبزواري، معلم و… برگزار شد، شعر آقاي باقري و سرود ملي ما مورد تاييد قرار گرفت که تاکنون درجايي به آن اشاره نشده است، ولي من اين نکته را در تذکره خلوت انس نوشته‌ام.

وي همچنين با اشاره به پيگيري هاي باقري در رابطه با تشکيل دفتر شعر جوان گفت: مشهورترين شاعران کشور امروز برخاسته از اين جريان شعري دفتر هستند. خود من هم جزو شاعراني هستم که اشعارم را بعد از سرايش در اختيار ايشان براي مطالعه قرار مي‌دهم؛ چرا که ايشان از جمله شعرايي به شمار مي‌آيند که با تغيير يک کلمه، شعر را از زمين به آسمان مي‌برد.

فاطمه راکعي نيز ديگر سخنران اين مراسم بود که در سخنان خود به بيان خاطراتي از آشنايي خود با ساعد باقري پرداخت و گفت: آشنايي من با باقري به واسطه همکاري‌ام با برنامه‌هاي ادبي در دهه ۶۰ بود و از آنجا به حلقه شعر مرحوم حسن حسيني و قيصر امين‌پور در حوزه هنري آن زمان راه پيدا کرد. وي ادامه داد: نگاه باقري به انقلاب اسلامي و شعر، نگاهي متعهدانه است؛ چنانچه در جلسات شعر آن زمان نيز بود و همين موضوع بود که در نهايت با توان و پشتکار او منجر به ايجاد دفتر شعر جوان از سوي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي شد.

مريم نشيبا گوينده نام‌آشناي صداي جمهوري اسلامي هم در مراسم بزرگداشت ساعد باقري که يکشنبه شب ۱۳ شهريور در تالار شهناز خانه هنرمندان ايران برگزار شد، با اشاره به اينکه فاصله سني ميان وي و باقري بسيار اندک گفت: من و آقاي باقري چهار ماه تفاوت سني داريم، ولي نمي‌دانم چرا اينقدر فاصله ميان من و ايشان زياد است و تا به اين اندازه متفاوت از هم هستيم.

وي ادامه داد: تمام افتخار زندگي من برنامه «شب بخيرکوچولو» است که ورودم به اين برنامه را مديون ساعد باقري هستم. من در سال ۱۳۶۹ با وجود عمل لوزه با پيشنهاد آقاي محمدي به اين برنامه دعوت شدم؛ با وجود اينکه ۱۰ يا ۱۱ مجري پيش از من تست داده بودند، سرانجام انتخاب شدم و چقدر خوش شانس هستم که اجراي اين برنامه را داشته و دارم و به همين خاطر تا لب گور از ساعد باقري و شنونده‌هايم سپاسگزارم.

در ادامه اين مراسم، احمد مسجد جامعي عضو شوراي شهر تهران و وزير اسبق فرهنگ و ارشاد اسلامي به سخنراني پرداخت.

وي با اشاره به مجموعه وجوه مختلف فعاليت باقري گفت: باقري قطعاً استاد است و دليلش هم چيزي جز فرزانگي او در انتشار و توليد مجموعه‌هاي ادبي و هنري نيست که همواره نشان از تبار ويژه او داشته و دارد.

مسجد جامعي ادامه داد: باقري محرم اسرار بسياري از شاعران جوان است و بسياري از درددل‌هاي اين شاعران جوان جز به خانه دل او به جاي ديگري تاکنون راه پيدا نکرده است؛ تا جايي که من شاهد بوده‌ام، گاه براي حل مشکل انتشار يک دفتر شعر از يک شاعر جوان، دوندگي‌هاي فراواني کرده است.

وزير پيشين فرهنگ و ارشاد اسلامي افزود: باقري تباري آئيني دارد. هنوز که هنوز است او نوحه خوان امام حسين (ع) است. او براي آنچه که تبار اجتماعي‌اش را تشکيل مي‌دهد، چهارچوبي دارد و آن را رعايت مي‌کند که برخاسته از آئين و فرهنگ اوست.

رئيس کميسيون فرهنگي شوراي اسلامي شهر تهران ادامه داد: هيچ گاه نديدم باقري در برابر يکي از خواسته‌هايش احساس ضعف کند و برايش مثلا مهم باشد که فلان برنامه‌اي در صدا و سيما داشته باشد. به قول مرحوم صفارزاده، باقري سلام‌فروش نيست و هر چيزي را در جاي خودش مي‌بيند.

مسجد جامعي تاکيد کرد: مديريت‌هاي قراردادي ماندگار نيست، اما صداهاي ماندگار باقي مي‌ماند؛ چون از دل مردم برخاسته‌اند و من اميدوارم شرايط بهره‌برداري از اين الگوها دوباره فراهم شود.

مجيد سرسنگي، مدير عامل خانه هنرمندان ايران نيز ديگر سخنران اين مراسم بود که با اشاره به گله‌گذاري‌هاي انجام شده در اين مراسم گفت: حتم دارم که اين موضوعات بخش اندکي از مديران را در بر مي‌گيرد و بخش بزرگ‌تري از آنها قدر شاعران را مي‌دانند و در ارج و احترام به آنها همين بس که رهبر معظم هر ساله در مراسمي ويژه ميزبان شعرا مي‌شوند و اين از افتخارات آنهاست.

وي ادامه داد: مزيت نسبي ما در ايران نسبت به ساير نقاط جهان فرهنگ و هنرپرور بودنمان است؛ فرهنگي غني و سرشار از معنويت و خلاقيت که بخش وسيعي از آن نيز مرهون شعر و ادبيات فارسي است.

وي با اشاره به اينکه امروز ما به معني حقيقي کلمه پاسدار شعر و زبان فارسي هستيم، افزود: باقري شاعر خوبي است، هم شعرشناس است و هم نظريه‌پرداز شعر. اين برنامه هم بار ديگر تاکيد کرد که با همکاري برخي ديگر از دوستان بايد برنامه‌ريزي بنيادي براي پاسداشت قدر و منزلت چنين مفاخري داشته باشيم.

حاشيه‌هاي اين مراسم:

برگزاري برنامه موسيقي و شعرخواني بخش عمده‌اي از اين مراسم را تشکيل مي‌داد و بنا بر اعلام مجري کمتر براي سخنراني زمان در نظر گرفته شده بود.

همچنين شعرخواني حسين فرازمند و احمدرضا عزيزي و نيز اجراي موسيقي توسط سيد حسام‌الدين سراج و جابر اطاعتي نيز از ديگر جلوه‌هاي اين مراسم بود.

در حاشيه اين مراسم، دو فيلم کوتاه از اجراي برنامه تماشاگه راز توسط باقري در صدا و سيما و نيز مداحي باقري در جمع عزاداران حسيني و نيز بخشي از سخنراني‌هاي وي در نشست‌هاي خبري انجمن شاعران ايران به نمايش درآمد که در بخشي از آن گلايه‌هاي باقري به خبرنگاران ديده مي‌شد.

در بخش از اين مراسم يادداشتي از سوي همسر مرحوم سيدحسن حسيني به سهيل محمودي ارائه شد که در آن به زبان طنز خاطره ديدار جمعي از شاعران با مرحوم طاهره صفارزاده و آشنا کردن وي با ساعد باقري به زبان طنز از سوي حسيني ارائه شده بود.

حسام الدين سراج در ابتداي برنامه اجراي موسيقي خود خطاب به باقري گفت: خوشحالم که ساعد باقري بالاخره متولد شد!

ميثم سلطاني و احمدرضا عزيزي دو تن از شاعران جواني بودند که براي استاد خود ـ باقري ـ در اين نشست شعرخواني کردند.

اجراي نوازندگي سنتور توسط يوسف چشامي نوازنده خردسال نيز به اين مراسم جلوه‌ ويژه‌اي داد.

نگاهي کوتاه به زندگينامه ساعد باقري:

ساعد باقري در شهريورماه 1339 در تهران متولد شد. فعاليت او در شعر و شاعري با ورود به جلسات حوزه انديشه و هنر اسلامي در سال 1360 وارد مرحله‏اي جدي تري شد. او از سال 1363 به عضويت شوراي شعر آ‎ن نهاد هنري درآمد و در سال 1366 به اتفاق ديگر اعضاي شورا ( قيصر امين‏پور ، سيد حسن حسيني ، سهيل محمودي و محمدرضا محمدي نيكو ) از حوزه كه اكنون حوزه هنري سازمان تبليغات ناميده مي‏شود، خارج شد و بخش كارشناسي شعر را در برنامه جنگ جوان راديو به عهده گرفت.

او در راديو از سال 1362 به عنوان نويسنده و گوينده برنامه‏هاي هنري و ادبي مشغول فعاليت بود. وي در اين برنامه در كنار بررسي منتقدانه آثار شاعران جوان ، بخش «با شاعران آينده» را نيز طراحي و اجرا كرد كه بسياري از شاعران مطرح سال‏هاي بعد نخستين بار در اين برنامه به جامعه هنري و ادبي معرفي شدند.

سرانجام نيز در همين برنامه ضرورت وجود نهادي را براي شعر جوان كشور پيشنهاد كرد كه اين پيشنهاد به گوش مسئولان وقت وزارت ارشاد رسيد و منجر به دعوت از او و محمدرضا عبدالملكيان شد تا دفتر شعر جوان را طراحي كنند و بدين گونه در سال 1368 دفتر شعر جوان با همراهي اين دو تن و قيصر امين پور ، فاطمه راكعي و سيد حسن حسيني شكل گرفت.

باقري در زمينه ترانه سرايي هم فعاليت دارد و از جمله آثار او در اين زمينه مي‏توان به هفت ترانه‏ها، مجموعه هنگامه با صداي عليرضا افتخاري ، مجموعه چهار ترانه نازنين يار با صداي حسام الدين سراج و ترانه شبانگاهان با صداي مختاباد اشاره كرد.

برخي از آثار ساعد باقري:

-دفتر شعر نجواي جنون مجموعه غزل، انتشارات برگ

-پياده روي در اتوبوس مجموعه غزل، نشر علم

-ترانه ي شيدايي، مجموعه ترانه، انتشارات نيستان

-شعر امروز، کاري مشترک با محمد رضا محمدي نيکو، انتشارات الهدي(کتاب تحقيقي) و ...

دوشنبه 21 شهريور 1390 - 8:58

از اين نويسنده يا گزارشگر

*نام:
*ايميل:
نظر شما:

* اختياری