- موردي يافت نشد
مقاله
ترجمه: غزال حسين زاده
هنرمندي برخاسته از فرهنگ ايراني و اسلامي
نگاهي به زندگي و آثار پرويز تناولي(مجسمه ساز و نقاش)
پرويز تناولي، مجسمه ساز، نقاش، پژوهشگر و مجموعه‌دار ايراني(همچنين کارشناس فرش‌ها و بافته‌هاي عشايري) در سوم فروردين ماه سال ۱۳۱۶ در تهران و در محله دروازه شميران در يک خانواده متوسط به‌دنيا آمد.
وي از سنين ده تا يازده سالگي فعاليت هنري اش را با نوازندگي ويلن زير نظر استاداني چون نيک نواز و ابوالحسن صبا آغاز کرد. تناولي تحصيلاتش را در دبيرستان اديب ادامه داد. هنگام تعطيلي دبيرستان به هنرستان کمال‌الملک مي‌رفت.
در سال ۱۳۳۲ هنرستان هنرهاي زيبا در تهران تأسيس شد و او در رشته مجسمه‌سازي نام‌نويسي کرد. وي پس از گذراندن دوره سه ساله مجسمه‌سازي در هنرستان هنرهاي زيبا در سال ۱۳۳۵ به ايتاليا رفت و در آکادمي هنرهاي زيباي شهر کارا مشغول به تحصيل شد. بعد از دو سال مقدار پولي که وي از طريق تدريس موسيقي و کمک‌هاي مالي خانواده‌اش پس‌انداز کرده بود تمام شد و در سال ۱۳۳۶ مجبور شد به ايران بازگردد.
تناولي که نخستين تجربه حرفه‌اي مجسمه‌سازي را به همراه برادر بزرگترش با ساخت ماسک از صورت استاد ابوالحسن صبا آغاز کرده بود، رفته رفته به چهره شاخص و تاثير گذار در روند مجسمه‌سازي ايران بدل شد تا بدانجا که به شناخته شده‌ترين مجسمه‌ساز ايراني در عرصه بين‌الملل تبديل شد.
او خود مي‌گويد: «بازگشت به تهران گر چه ناشي از ضرورت فراهم‌کردن پول و يا شايد گرفتن يک بورس بود، اما عملاً فرصت‌هاي خوبي براي من به‌وجود آورد. در مدت چند ماهي که در تهران ماندم کارهاي زيادي ساختم و دو نمايشگاه تشکيل دادم. در نمايشگاه اول طرحِ‌ها و حکاکي‌هايي که عمدتاً در ايتاليا اجرا کرده بودم نشان دادم. بيشتر اين طرح‌ها را از روي مدل کشيده بودم، اما تعدادي طرح هم که در تهران از دسته‌هاي سينه‌زني تهيه کرده بودم، کنار آنها به نمايش گذاشتم. موضوع حکاکي‌ها عمدتاً حمام‌هاي عمومي و يا نوازندگان دوره‌گرد بود. علاوه بر آن کارهاي منوچهر شيباني شاعر و نقاش نيز در آنجا به نمايش درآمده بود.»
تناولي در دي ماه ۱۳۳۶، آثاري کاملاً متفاوت شامل حکاکي‌ها، مجسمه‌هاي سفالي و مجسمه‌هاي ساخته شده از آهن‌قراضه‌ها را به نمايش گذاشت. اين نخستين بار در ايران بود که مجموعه‌اي از آثار يک مجسمه‌ساز به نمايش درمي‌آمد.
پس از برگزاري اين نمايشگاه بود که در اواخر سال تناولي با وزير فرهنگ آن زمان آشنا شد و توانست از وزارت فرهنگ (آموزش و پرورش) بورسي براي ادامه تحصيلاتش در ايتاليا بگيرد. اين بار او به ميلان رفت و قريب به دو سال در آکادمي بررا نزد مارينو ماريني مجسمه‌ساز برجسته ايتاليايي آموزش ديد. او در سال ۱۳۳۸ ديپلم خود را با کسب مقام اول به لحاظ برتري نمرات تحصيلي از آکادمي بررا دريافت نمود و شانزده اثر او به عنوان بهترين آثار يک فارغ التحصيل مجسمه‌ساز آن سال در گالري ري ماگل شهر ميلان به نمايش گذاشته شد.
در همين ارتباط رناتو گوتسوني درباره او نوشت : «پرويز تناولي مجسمه‌ساز، صاحب نعمت خود شناسي است که همه کس از آن برخوردار نيست. قصه الهامات او ريشه‌هايي دارد که به حکايات قديم ايراني مربوط مي‌شود. مجسمه‌سازي در ايران طي قرن ها راکد مانده بود و جاي آن را هنرهاي تزييني مانند قاليبافي، گچبري، کاشيکاري و... گرفت. اين هنرها با آن که به نهايت ظرافت خود رسيد، جاي مجسمه‌سازي را نتوانست پر کند. پرويز ايراني جاي خالي هزار سال را پر کرده است...»
مجسمه‌هاي پرويز تناولي يک فرق عمده با مجسمه‌هاي ديگران دارد. مجسمه اساسا به معماري ظاهري‌اش متکي است، اما تناولي در مجسمه‌هاي‌اش به فضا و شکل دروني مجسمه اهميت مي‌دهد. يک فضاي دروني راز آلود که بر شکل بيروني مجسمه تأثير مي‌گذارد و نشان اين رازآلودگي، قفل و بست و زبانه‌هايي است که در اعضا و جوارح مجسمه‌ها به چشم مي خورد.
پرويز تناولي از جمله کارشناسان فرش ايراني و بافته‌هاي عشايري نيز محسوب مي‌شود. او سال‌هاي زيادي براي شناخت گبه، ميان عشاير وروستاييان رفت و آمد داشت و سرانجام با چاپ مقاله‌اي پژوهشي در لندن در سال ۱۹۸۳م، آن را به جهانيان معرفي کرد. او همچنين مجموعه‌اي از جواهرات را طراحي و ساخته است که با استقبال خوبي مواجه بوده است.
آثارمجموعه مجسمه‌هاي «هيچ»، «دست ها» و «قفل و قفس» را مي توان در زمره معروف‌ترين آثار تناولي قرار داد. اثر پرسپوليس وي در حراج کريستي در دبي، به مبلغ دو ميليون و ۸۴۱ هزار دلار بفروش رسيد؛ که در تاريخ حراج کريستي در خاورميانه، رکوردي بي‌سابقه است.
از ديگر آثار وي مي‌توان به اثر «شاعر ايستاده» اشاره کرد. همچنين ۱۴ مجسمه از آثار او در تهران، شيراز و اصفهان نصب شده است. ۱۳ مجسمه ديگر او در موزه‌هاي هنر مدرن وين و نيويورک، پارک المپيک سئول، انستيتو مينياپوليس، لندن، داکار و غيره نصب شده است.
دکتر سميع آذر مدير اسبق موزه هنرهاي معاصر تهران و کارشناس برجسته هنرهاي تجسمي درباره تناولي مي گويد: «پرويز تناولي پرگفت و گوترين هنرمند ايراني و کل منطقه خاورميانه در فراسوي مرزهاست به خصوص درپي شکل گيري يک مارکت جهاني براي هنر معاصر ايران نام تناولي در سراسر دنيا بيش از هر هنرمند ديگري شنيده شده است. به لطف آثار گرانبهاي او نام هنر ايران در بسياري از مراکز معتبر هنري دنيا و مجلات تخصصي هنر برده مي شود. نکته بسيار مهم اينست که همه آثار پرويز تناولي از دو رکن بسيار اساسي فرهنگ ايراني اسلامي «ادبيات و معماري» الهام مي گيرند. او به فرهنگ عامه ايران با گرايش رجعتي تاريخي توجهي شايان توجه دارد و عناصر فولکور ايراني و نيز فرهنگ شيعي به خصوص در آثاري از او که به سقاخانه موسوم است نمايان است.
تناولي در برابر موج تفکر مدرنيستي غرب ايستاد و به نوعي مدرنيسم منطقه اي و بومي رسيد که بعدها به «پست مدرنيسم» تعبير شد. واقعاً وجود تناولي براي فرهنگ و هنر ايران بسيار بسيار ارزشمند مي دانم و آثار او را يکي از بزرگترين دستاوردهاي فرهنگ معاصر ايران مي دانم که اميدوارم از سوي فرهنگ دوستان و مسئولين ارج ببيند.»
پرويز تناولي حاصل پژوهش‌هاي خود را در مقاله‌ها و کتاب‌هاي متعددي به چاپ رسانده است که برخي از آنها عبارتند از:
1-کتاب «قاليچه‌هاي تصويري» در سال ۶۸ توسط انتشارات سروش منتشر شده است. تناولي در پيش‌گفتار اين کتاب مي نويسد: «وجه تشخص قاليچه‌هاي تصويري در مقايسه با ساير قالي‌هاي ايراني موضوع آنهاست. اين قاليچه‌ها به جاي نقش و نگارهاي سنتي و معمول، به انسان و گاه حيوان در قياس‌هاي غيرمعمول مي‌پردازند که اين شيوه در سنت فرش‌بافي ايران بي‌سابقه است.»
2-کتاب «قفل‌هاي ايران» از مجموعه هنرهاي از ياد رفته ايراني و شامل ۷۰۰ قطعه عکس از قفل‌هاي ايران از دوره ساسانيان تا دوره قاجار است. تناولي درباره اين کتاب مي گويد: «قفل‌هاي ايران را به زبان انگليسي نوشتم که در واشنگتن به چاپ رسيد و با استقبال فراواني روبرو شد. پس از آن، تحقيقاتم را در اين باره تا امروز ادامه دادم که حاصل آن کتاب تکميل‌شده و بسيار جامعي درباره قفل‌هاي ايران شده است.»
تناولي در سال ۱۳۵۶( ۱۹۷۷ م.) به زبان انگليسي کتابي به نام locks from iran نوشته است، که در واشنگتن به چاپ رسيد. اين کتاب حاصل تحقيقات او طي ۳۴ سال است.
سه‌شنبه 15 شهريور 1390 - 8:47
- طاير قدسم و از دام جهان برخيزم
- خطاط بزرگ و بين المللي «اسماء الهي»
- مجموعه اي ارزشمند از تاريخ هنر ايران
- استاد بزرگ و نامدار خط نستعليق
- يکي از نخستين مسجدهاي ساخته شده در ايران
- نگاهي به کارنامه هنري رضا مافي
- خيره به دسترنج شيشه گران و سفالکاران
- نگاهي به معماري مسجد امام خميني تهران و جايگاه آن در انقلاب اسلامي
- آغاز بهار و تولدي دوباره براي استاد نقاش
- قدمي رنجه كن از مهر، به مهماني من
- مشهورترين مسجد مالزي
- کاشغر و مسجد عيدگاه
- عمان و مسجد جامع سلطان قابوس
- در فرودست انگار کفتري مي خورد آب
- بنگلادش و مسجد مکرم
كليه حقوق اين وب سايت متعلق به سازمان تبليغات اسلامي ميباشد