گفتگو
ميلاد بهاري
اکبر صحرايي با بهره گيري از سفر 9 روز مقام معظم رهبري به استان فارس در نوروز 87 رماني نگاشته با عنوان «حافظ هفت» که همين چندي پيش منتشر و در شيراز مورد رونمايي قرار گرفت. تاکنون درباره سفرهاي رهبري به استانهاي مختلف دو کتاب ديگر هم با عنوانها «سفر به سيستان» نوشته رضا امير خاني و «قايق راندن به سوي اقيانوس» نوشته مظفر سالاري نگاشته شده است و حافظ هفت» در واقع سومين کتاب در اين باره است. با صحرايي درباره چگونگي تدوين اين کتاب و همچنين انتشار آن گفت و گو کردهايم که ميخوانيد.
در ابتدا در مورد نگارش رمان «حافظ هفت» کمي توضيح دهيد و اينکه چه شد که تصميم گرفتيد سفر مقام معظم رهبري به شيراز را که در سال 1387 بود را به صورت رمان درآوريد؟
سفارش نگارش سفرنامه حضرت آيت الله خامنهاي به استان پيشنهاد تدوين سفرنامهاي در خصوص سفر نه روزه رهبر انقلاب به شيراز در نوروز 87، توسط محسن مؤمني؛ مدير حوزه هنري سازمان تبليغات اسلامي در حدود يک سال و نيم پيش به من ارائه شد. از همان زمان مشغول مطالعه و پژوهش درباره موضوع، سفرنامههاي ديگري که درباره سفرهاي ايشان نوشته شده است و ... شدم و در نهايت به دوستان پيشنهاد کردم که اين اثر در قالب سفرنامه نباشد بلکه رمان باشد که پس از بررسيهاي انجام شده پيشنهاد من تصويب شد.
شيوه روايت اين سفر به چه صورتي است؟
اين رمان در (9پياله)، كه به معناي 9 روز سفر آيتالله خامنهاي، رهبر معظم انقلاب اسلامي به استان فارس است، تدوين شد، به همين منظور تمام دغدغه من اين بود تا فرم، طرح و ساختار اين اثر ارزشمند متفاوتتر از آثار مشابه ديگر در اين زمينه باشد.سفر مقام معظم رهبري به استان فارس 9 روز بود که من فرصت و اقبال 4 روز حضور شبانه روزي در کنار ايشان و در ديدارهايشان را داشتم و آنچه را در اين سفر رخ داد به عنوان دستمايه رمان يادداشت برداري کردم و يک سال و نيم کار سنگين و شبانه روزي براي نگارش کتاب انجام دادم تا در نهايت آنچه به نگارش درآمد.
عنوان کتاب دو وجهي است يعني از يک طرف ما با واژه حافظ روبرو هستيم که ميتواند غزلسراي بزرگ فارسي را که نماد شهر شيراز است را به ذهن متبادر ميکند و در وجه ديگر هم عدد هفت است. همانطو رکه شما هم مطلعيد عدد هفت در ادبيات فارسي داراي معناي خاصي است، آيا شما قصد داشتيد که با انتخاب اين عدد نمادين به مراحل هفتگانه سير و سلوک عارفانه اشاره کنيد؟
نام کتاب به اين دليل انتخاب شده که حافظ نمادي از شيراز است و هفت هم نماد مراحل هفتگانه سير عرفا و همچنين کدي بوده است که در سال 60 حضرت آيت الله خامنهاي را با اين کد ترور کردند.البته بايد بگوييم عنوان «حافظ هفت» در واقع اشارهاي هم دارد به اعلام ترور مقام معظم رهبري در تاريخ 6 تيرماه 1360 در مسجد «ابوذر» تهران که محافظان ايشان با اين رمز ان را اطلاع دادند..
خب در مورد شخصيتهاي داستان توضيح دهيد و اينکه قهرمان اصلي داستان چه کسي است ؟
شخصيتهاي اصلي رمان دو نويسنده يکي ارمني به نام پان و سيان و ديگري مسلمان با نام جعفر که نويسنده جنگ است، هستند که با مقام معظم رهبري همراه ميشوند. آنها اتفاقات و جريانهايي را ميبينند که روي خودشان و خانوادهشان تأثير ميگذارد. در واقع اين شخصيت ارمني دوست جعفر است كه به اصرار جعفر كه نويسنده جنگ است در اولين روز حضور رهبري حاضر ميشود ولي بعد به دليل يك سري اتفاقاتي كه براي جعفر ميافتد و راهي بيمارستان ميشود، مجبور ميشود كه تمام اين 9 روز را در آن منطقه باشد و به همين منظور در بيمارستان دفترچه خاطرات جعفر را ميبيند و همينطور يادآوري اين خاطرات باعث يك برگشت به عقب به سالهاي حضور مقام معظم رهبري در جبهه و ترور نافرجام ايشان و غيره ميشود. در طول اين 9 روز و آشنايي با مقام معظم رهبري و اتفاقاتي ديگر، اين فرد با لايه ديگري از شخصيت رهبري آشنا ميشود و يك تحليل روانشناختي از ويژگيهاي رهبر معظم انقلاب ميبيند كه خواننده به صورت قطرهاي با شخصيت ايشان آشنا ميشود.
پس با اين حساب زاويه روايت داستان از زاويه نگاه اين شخصيت يا نويسنده مسيحي است؟
بله زاويه كلي روايت از نگاه پانو سيان است. در واقع حدود نيمي از اين كتاب به مستندات اين سفر اختصاص دارد و در آن از زبان يك شخص ارمني به نام پان و سيان، ديدارهاي مقام رهبري با خانواده معظم شهدا، جانبازان و ايثارگران، اهالي فرهنگ و هنر و ... روايت ميشود. دو شخصيت نويسنده که در داستان حضور دارند گرچه خيالي هستند ولي آنچه ميبينند مستند است و فکر ميکنم خواننده در همراهي با کتاب در جريان اتفاقات آن سفر قرار ميگيرد و با شخصيت رهبرمان نيز بيشتر آشنا ميشود.
به گذشتهها و اتفاقاتي که پيرامون مقام معظم رهبري در گذشتهها اتفاق افتاده هم پرداختهايد؟
در رمان «حافظ هفت» مروري داريم به زندگي حضرت آقا، حضورشان در جبهه، ترور ايشان و در بخشهاي ديگر هم تاريخ شيراز، اتفاقات مهمي که در تاريخ اين شهر بوده است و جنگ در شيراز در قالب فلاشبک روايت ميشود.البته بايد همين جا خاطر نشان کنم که اگرچه قالب کتاب رمان است ولي کاملاً مستند است.
البته پيش از اين نويسندگاني همچون رضا امير خاني در کتاب «داستان سيستان» سفر رهبري به سيستان و بلوچستان را نوشتهاند و پس از آن هم محسن مؤمني شريف؛ رييس حوزه هنري سازمان تبليغات اسلامي سفرنامه مشهد مقدس و محمدرضا بايرامي سفرنامههاي زنجان و قزوين را درباره سفر ايشان به اين استانها نوشتهاند،ولي تاکنون کسي به فکر نوشتن رمان در اين خصوص نيفتاده بود.
بله همانگونه که شما هم اشاره کرديد رضا امير خاني « داستان سيستان» سفرنامه مقام معظم رهبري به استان سيستان را به عنوان نخستين سفرنامهاي که از سفرهاي ايشان منتشر شده، به رشته تحرير درآورد و پس از آن محمدرضا بايرامي سفرنامههاي زنجان و قزوين و محسن مؤمني سفرنامه مشهد مقدس را به رشته تحرير درآوردند به همين دليل فکر کردم قالب سفرنامه پيش از اين تجربه شده و بايد کار بکرتري ارائه کرد و اينگونه بود که نگارش رمان را پيشنهاد دادم.لذا شرطي هم که در اين باره داشتم اين بود که قالب کار رمان باشد که مسئولان حوزه هنري و سوره مهر هم پذيرفتند.
چهارشنبه 26 مرداد 1390 - 9:20