گزارش
داود خسروي
گزارش از رشد برنامههاي نوروزي صدا و سيما در گفتگو با کارشناسان
به گزارش جام جم نوروز امسال تلويزيون با همه توان به ميدان آمد و کوشيد باز هم مخاطبان خود را با برنامههاي گوناگون شگفت زده کند؛ اتفاقي که به نظر خيليها افتاد و تلويزيون توانست با انبوهي از برنامههاي مختلف، مخاطبان را پاي جعبه جادو نگاه دارد.
پايتخت، کلاه قرمزي، 4، شکرستان، بچهها نگاه ميکنند، نامههاي بالدار، شيب تند، راه دررو، خنده بازار، مردان آهنين، رکورد، ديوانگان متفکر، موج و صخره و برخي از سريالها، مجموعهها و برنامههاي توليدي بودند که در اين ايام به آنتن پخش سپرده شد و با بازخورد متفاوتي از سوي مخاطبان روبهرو شدند.
بهرام عظيمي، کارگردان شناخته شده حوزه انيميشن که در حال حاضر مشغول آماده کردن فيلم سينمايي انيميشن «تهران 1500» است، درباره ويژگي برنامههاي نوروزي امسال ميگويد: «امسال هم مثل سالهاي گذشته مخاطب برنامههاي تلويزيوني بودم. بايد بگويم تقريبا همه برنامههاي تلويزيون را ديدم! اگر قرار باشد يک انتخاب داشته باشم، آن سريال پايتخت است. داستان و بازيهاي سريال فوقالعاده بود. احمد مهرانفر در اين سريال خيلي خوب بازي کرد من با هر کس ـ که بيشتر از اهالي هنر بودند ـ صحبت کردم از ارسطوي پايتخت ميگفتند.
به جز اين سريال، مجموعه کلاه قرمزي هم خيلي جذاب بود. اگر چه من چند روز اول نسبت به چند عروسک جديد دافعه داشتم اما بعد از چند روز از همه شخصيتهاي جديد آن خوشم آمد. مردان آهنين را هم نگاه کردم که به نظرم ديگر جذابيت قبل را نداشت با اين وجود ديدن اين برنامه از واجبات ايام نوروز شده است مثل عيد ديدني!»
اين کارگردان با سابقه آثار انيميشن در ادامه ميگويد: «سريالهاي امسال نسبت به سريالهاي سالهاي پيش از رشد کيفي برخوردار بودند که البته سريال پايتخت کاملا متفاوت بود اگر چه سريال راه در رو را هم نگاه ميکردم.»
عظيمي همچنين درباره فيلمهاي به نمايش درآمده از شبکههاي مختلف نيز ميگويد: «فيلمهاي سينمايي که در اين ايام پخش شدند بسيار جذاب و ديدني بودند و نکته جالب اين که فيلمهاي جديد و به روز جهان براي پخش انتخاب شده بودند. به نظر ميرسد امسال فيلمها با دقت و سليقه متفاوت و بهتري نسبت به دورههاي قبل انتخاب شده بودند. اين کارگردان با توضيح اين که در ايام نوروز چندان به موسيقي در اشکال مختلف آن پرداخته نشده بود، خواستار توجه بيشتر مسوولان به موسيقي در اين ايام شد. عظيمي همچنين پخش مجموعه شکرستان را در ايام عيد از شبکه 2 سيما اقدامي فرخنده براي جذب مخاطبان کودک و نوجوانان عنوان کرد.»
محمود گبرلو، نويسنده و منتقد سينما و تلويزيون نيز روند توليد آثار نوروزي تلويزيون را رو به رشد ميداند و ميگويد: «يکي از ويژگيهاي آثار نوروزي امسال اين بود که اين برنامهها توانست ارتباط مناسب و گستردهاي با مخاطبان خود برقرار کند و از سوي ديگر نخبگان و علاقهمندان حرفهاي تلويزيون را نيز به خود جلب کند يعني در بخش سريال بيشتر مخاطبان عام و در بخش فيلمهاي سينمايي خواص و علاقهمندان سينما پيگير بودند که به هر حال اتفاق مبارکي براي رسانه تلويزيون است.»
اين منتقد درباره حرف و حديثهايي که بعد از پخش سريال پايتخت شنيده ميشود نيز ميگويد: «من چون خودم يکي از اهالي شمال هستم با دقت سريال پايتخت را دنبال ميکردم و با وجود آن که برخي مدعي بودند اين سريال در تضعيف فرهنگ خطه شمال ساخته شده بايد بگويم اين اثر بهترين تبليغ براي بيان صداقت و صميميت مردم شمال بود و در مجموع به سيروس مقدم براي ساخت يک درام قدرمند تبريک ميگويم که هوشمندانه قشري از مردم ايران را انتخاب کرد که به سادگي و مهماننوازي مشهور هستند.»
وي همچنين درباره فيلمهاي به نمايش درآمده نيز ميگويد: «فيلمهاي به نمايش درآمده امسال با دقت انتخاب شده بودند ضمن اين که سعي شده بود اين آثار به روز و مطرح نيز باشند. مضامين آنها نيز قابل توجه و تامل بود. مثلا فيلمي به نام «اسم من خان است» ذهنيت ما رانسبت به سينماي هند تغيير داد. اين فيلم نشان داد که مي توان در تبليغ و ترويج مظلوميت شيعيان از طريق سينما، ارتباط خوب جهاني برقرار کرد.»
مدير گروه فيلم و سريال شبکه يک نيز درباره آثار پخش شده نوروزي امسال ميگويد: «سريالهاي نوروزي امسال طنز بودند و همين باعث شده بود که مخاطبان بيشتري با آنها ارتباط برقرار کنند. فکر ميکنم بزرگترين ويژگي آثار امسال اين بود که بيشترشان حال و هواي شاد داشتند.»
عباس اکبري با اشاره به توليد سريال پايتخت ميگويد: «از آنجا که ميدانستيم مخاطب، طنز را دوست دارد ما هم سعي کرديم يک اثر طنز بسازيم يعني يک کار طنز، ولي حرفي که ميزند کاملا جدي باشد. به نظرم بعد از پخش سريال پايتخت سطح توقع مخاطب بسيار بالا رفته است حالا او توقع دارد که سريالهايي با اين کيفيت ساخته شود.»
اکبري همچنين درباره انتقاداتي که به سريالهايي مثل پايتخت ميشود، ميگويد: «وقتي قرار است فيلم يا سريال به دل تماشاگر بنشيند، آن فيلم يا سريال بايد ريشه در يک واقعيت داشته باشد. براي همين هر شخصيت يا هر شوخي بايد از دل جامعه بيايد. مهم اين است که آن شخصيت يا آن شوخي نبايد «حس منفي» ايجاد کند و سريال پايتخت «حس منفي» ايجاد نميکرد.»
در کنار رسانه تلويزيون، راديو هم در ايام نوروز امسال برنامههاي گستردهاي را براي مخاطبان خود تدارک ديده بود. روابط عمومي صداي جمهوري اسلامي ايران در گزارشي به جمعبندي برنامههاي راديو در نوروز 90 پرداخته است.
بنابر اين گزارش مديران راديو قبل از نوروز با تدوين سياست و دستورالعملهاي توليد و ساخت برنامههاي نوروزي و ابلاغ به شبکههاي راديويي توجه خاصي به رضايتمندي مخاطبان نوروز داشتند، چرا که راديو در نوروز، مخاطبان همراه زيادي دارد، مثلا مسافران نوروزي که عزم سفر کردهاند و براي اطلاع از وضعيت هوا و راهها به رسانه همراه نياز دارند و تنها صدا و راديو است که هميشه و همه جا يار و ياور مخاطبان خود است، با همين رويکرد، راديو پيام نوروزي شد و توانست با پخش بيش از 3000 پيام از شبکه نوروزي (شبکه پيام) شامل پيامهاي پليس راه، هواشناسي، اورژانس جادهاي، توصيههاي ايمني در سفر، پيگيري و دريافت پيشنهاد از دستگاههاي بازرگاني، مسافرتي، وزارت بهداشت و همچنين انعکاس برگزاري مراسم نوروز در ايران با حضور روساي کشورهاي حوزه خاورميانه گام مهمي در آگاهي بخشي بردارد.
در ادامه اين گزارش ميخوانيم. علاوه بر اين راديو،که مخاطبان پر و پا قرص هم دارد که شبانهروز به گوش هستند . مخاطبان ديگري هم وجود دارند که مخاطب ثابت يک برنامه هستند. مثل برنامه جمعه ايراني که در نوروز به بهار ايراني تبديل شد و از 28 اسفند تا سيزده بدر، روزانه شاديآفرين ساعتي از اوقات مردم شد.
اطلاعرساني از برنامههاي راهيان نور که قبل از نوروز آغاز شد به حدود 417 برنامه رسيد، جايي که 8 گزارشگر از شبکههاي راديويي در شبکههاي عمومي و تخصصي از بازديدکنندگان مناطق عملياتي گزارش گرفتند و يادآور خاطرات دليرمرديهاي جوانان و مردان دفاع مقدس شدند.
کودکان و نوجوانان هم در برنامههاي نوروزي راديو سهم داشتند؛ ويژه برنامه که در راديو ايران کودکانه پخش شد تا نسل چهارميها را با فرهنگ و آداب نوروز ايراني آشنا کند. سال که تحويل شد، «شعار جهاد اقتصادي»، از سوي رهبر فرزانه انقلاب شعار سال 90 تعيين و ابلاغ شد. 14 شبکه راديويي پيام نوروزي رهبري و رياست جمهوري را پخش کردند، ايرانيان خارج از کشور هم در راديو حضوري فعال داشتند. ارتباط وسيع با ايرانيان خارج از کشور در شبکههاي مختلف از جمله شبکه جهاني صداي آشنا در نوروز 90 يکي از فعاليتهاي نوروزي راديو بود.
پخش موسيقيهاي محلي در برنامههاي نظير گلگشت از راديو گفت و گو بخشي ديگر از برنامههاي مفرح اين شبکه بود. يکي از برنامههاي پرمخاطب راديو، مسابقات تلفني بود که با اجراي خوب مجريان در شبکهها با محوريت نوروز و عيد باستاني، نشاطآور مخاطبان علاقهمند خود شدند.
سهم قالب طنز در جدول پخش برنامههاي راديو، بيش از هر قالب ديگري بود. همه شبکههاي راديويي برنامههاي طنز و خودماني داشتند. گزارشهاي طنز از سطح شهر، پخش برنامههاي آرشيوي طنز و شاديآفرين و بهرهگيري از موسيقيهاي شاد و گفتارهاي نشاطآور در برنامههاي نوروزي راديو گوشهاي از اين برنامهها بود.
راديو سلامت با پخش برنامههايي نظير تغذيه سالم، خودروي سالم، فوريتهاي پزشکي سفر و ترانههاي کودکانه در خدمت سلامت و بهداشت مخاطبان راديو بود.
مخاطبان اينترنتي راديو، بررسي آيين نوروزي در اقصي نقاط جهان با عنوان نوروز در چهار سوي گيتي و کتاب صوتي ويژه بررسي جشنها و آيينهاي نوروزي در برنامه نوروز جشن نوزايي آفرينش را در شبکه جهاني ايران صدا دريافت کردند. در مجموع راديو نزديک به 90 هزار دقيقه و 150 عنوان برنامه در خصوص نوروز از 28 اسفند تا 13 فروردين پخش کرد.
دوشنبه 22 فروردين 1390 - 13:59