سياه‌نمايي در فيلم‌هاي ايراني را نمي‌پسنديم

گزارشي از نشست مطبوعاتي جواد شمقدري

جواد شمقدري معاون سينمايي وزارت ارشاد در آخرين نشست خبري خود، رشد ابتذال در سينماي ايران را محصول دوران اصلاحات دانست و گفت: «سينماي ايران از 1376 در سراشيبي سقوط قرار گرفت و اين نگاه درستي نيست كه دولت جديد و دوره مديريت سال‌هاي اخير به رواج سينماي مبتذل دامن زده شده است. در دوران اصلاحات تصوير بدي از بسيجي‌ها نشان دادند، سينماي دفاع مقدس را كنار گذاشتند و فيلم‌هاي كودك و نوجوان را از چرخه توليد و اكران حذف كردند. افتخار من اين است كه دوازده سال فيلم نساختم تا از سينماي پاك دفاع كنم.» او گفت كه به جز رفع توقيف فيلم‌ها كارهاي ديگري نيز انجام داده كه اشاره نكردن به آن‌ها از سوي مطبوعات و رسانه‌ها بي‌انصافي است: «در مديريت قبلي فيلم‌هاي مشكل‌دار توقيف مي‌شدند تا امنيت در فضاي سينمايي ايجاد شود ولي ما امنيت خودمان را ناديده گرفتيم و به امنيت فيلم‌سازان، سينما و مردم اهميت داديم. به اين ترتيب كه به جاي توقيف، اين فيلم‌ها را در سينماهاي خاص و براي گروه‌هاي سني و منطقه‌اي خاص نمايش مي‌دهيم. به نظر من فيلم‌هايي مانند تسويه‌حساب يا صد سال به اين سال‌ها در مجموع براي نظام ارزشي ندارد كه بخواهيم آن‌ها را توقيف كنيم.»

شمقدري درباره جمله‌اي كه در ديدار با مراجع ديني قم از او نقل شده بود گفت: «من هرگز آن جمله را به كار نبردم كه با اعمال محدوديت از شر فيلم‌هاي مشكل‌دار خلاص مي‌شويم. جلسه من با مراجع قم خصوصي و كاملاً كارشناسي بود. مراجع انتقادهايي نسبت به سينماي ايران داشتند و جمله‌هاي من نيز بسيار آرام گفته شد.» شمقدري در بخشي از سخنانش اعلام كرد كه نبايد شأن فيلمفارسي را با فيلم مبتذل يكي دانست و كساني كه نسبت به زبان و فرهنگ فارسي غيرت دارند بايد از به كار بردن اين تركيب خودداري كنند. او همدلي و اعتمادسازي را راه نجات سينما دانست و از حجم نقدهايي كه عليه معاونت سينمايي جديد در روزنامه‌ها منتشر مي‌شود و نقش مديريت سينماي ايران را در اشاعه ابتذال پررنگ معرفي مي‌كند، گلايه كرد: «افرادي هستند كه در اتاق‌هاي جنگ مي‌نشينند و عليه معاونت سينمايي برنامه‌ريزي توطئه‌آميز مي‌كنند. ما از همان ابتدا به دنبال ايجاد تحول بوديم و قصد داريم با اصلاح زيرساخت‌ها در سينماي ايران تحول جدي ايجاد كنيم.»

بخشي از صحبت‌هاي شمقدري در اين نشست به موضوع دفترچه سياست‌هاي سينمايي برمي‌گشت كه انتشار آن در هفته‌هاي گذشته اظهارنظرهاي موافق و مخالف زيادي را در پي داشته است. به نظر مي‌رسد معاون سينمايي از بازتاب‌هاي انتشار اين دفترچه و گفت‌وگوهايي كه سينماگران با رسانه‌هاي مختلف انجام داده‌اند چندان راضي نيست. او در اين نشست از انتشار سياست‌هاي درازمدت مديريت سينماي ايران به صورت مكتوب و مستند، دفاع كرد و آن را پيشرفتي براي سينما دانست كه در سطح كلان مديريت فرهنگي كشور نظم ايجاد مي‌كند. او تأكيد كرد كه سياست‌ها به درستي و با اتكا بر دانش كارشناسان تدوين شده‌اند، اما با توجه به اهميت نظر سينماگران تغييراتي در جزئيات آن ايجاد شده كه مي‌تواند باعث كارآمدي بيشتر شود.

جواد شمقدري در نشست مطبوعاتي خود قول داد كه تا 24 ساعت پس از پايان اين جلسه، تغييراتي كه در حوزه تهيه‌كنندگي و كارگرداني هم‌زمان، در آيين‌نامه ايجاد شده روي پايگاه اينترنتي معاونت سينمايي قرار بگيرد و نيز گفت كارگرداناني كه فيلم اول‌شان را مي‌سازند، نمي‌توانند به شيوه 35 ميلي‌متري فيلمبرداري كنند و البته اگر فيلم كيفيت لازم را داشت به نسخه 35 تبديل خواهد شد: «برخي موافق ممنوعيت تهيه‌كنندگي و كارگرداني هم‌زمان بودند و برخي مخالف، كه ما اين موضوع را در دفترچه اصلاح كرديم. در واقع زماني به تهيه‌كننده و كارگردان هم‌زمان مجوز مي‌دهيم كه از سرمايه‌گذار آخرين فيلمش رضايت‌نامه داشته باشد.»

او درباره درجه‌بندي كارگردانان و تهيه‌كنندگان نيز گفت كه با جمع‌بندي نظر نهادهاي كارشناس درجه و رتبه يك كارگردان براي سال آتي تعيين مي‌شود. البته درباره ساز و كار اين رده‌بندي كه ابهام زيادي دارد توضيح خاصي نداد. شمقدري اعلام آمادگي كرد كه كانون كارگردانان و تشكل‌هاي تهيه‌كنندگي نماينده خود را براي حضور در شوراي پروانه ساخت معرفي كنند: «به شرطي كه اساساً كليت حركت ما را قبول داشته باشند، چون در حوزه تصميم‌گيري نمي‌شود معاوضه كرد.»

معاون سينمايي درباره ممنوعيت نمايش خارجي برخي فيلم‌هاي ايراني گفت: «اين قضيه براي ما جدي است و اتفاقاً عين دموكراسي است كه سينماگري اجازه نداشته باشد در مجامع بين‌المللي چهره‌اي مخدوش از كشورش ترسيم كند. اگر كسي بخواهد با مردم خودش حرف بزند بحث ديگري است ولي اگر بخواهد در خارج از كشور با بيگانگان حرف بزند براي ما قابل قبول نيست چون خارج از منافع ملي است. ما سياه‌نمايي در فيلم‌هاي ايراني را نمي‌پسنديم و اگر شوراي سياست‌گذاري ما به اين نتيجه رسيد كه فيلمي قابليت نمايش خارجي ندارد، مجوز نمي‌گيرد. مثلاً هيج (عبدالرضا كاهاني) جزو فيلم‌هايي است كه سياه‌نمايي دارد، چون در تهران امروز چنين خانواده‌هايي كه زندگي فقيرانه‌اي داشته باشند وجود ندارد و اين موضوع به پيش از انقلاب برمي‌گردد كه اين سبك زندگي وجود داشته است. اگر همچنين خانواده‌هايي باشد نسبت آن‌ها با مردم تهران بسيار اندك است. يا فيلم كتاب قانون (مازيار ميري) براي تماشاگر ايراني خوب است اما براي نمايش در خارج از كشور مناسب نيست.»

وي درباره خصوصي‌سازي و كم شدن سيطره دولت در سينما گفت: «در اصل 44 هم آمده كه خصوصي‌سازي در فرهنگ توصيه نمي‌شود يا دست كم اولويت ندارد. طبق پيش‌بيني ما در پنج سال آينده نمي‌توان از سرمايه‌گذاري دولتي در بخش سينما فاصله گرفت. با وجود همه جوسازي‌هاي سينماي ايراني در جايگاه خوبي قرار دارد.»

از شمقدري درباره رشد آثار سخيف كمدي و تجاري كه اكران را در سيطره خود گرفته‌اند، پرسيده شد و او پاسخ داد: «فيلم كمدي خوب است و بايد ساخته شود، ولي چون ساختن كمدي دشوار است عده‌اي به ورطه لودگي مي‌افتند. در سينماي ايراني سالي شصت تا هشتاد فيلم ساخته مي‌شود كه با مديريت جديدمان قصد داريم تعداد آثار را افزايش دهيم به شرط اين كه سازندگان فيلم‌ها به گيشه فكر نكنند. ضمناً هر كسي مي‌تواند فيلم بسازد ولي براي بخش‌هاي ديگر و نه براي نمايش عمومي. اين فيلم‌ها از همه امكانات مي‌توانند استفاده كنند جز امكان اكران.» او تأكيد كرد كه با خانه سينما اختلاف جدي دارد و اميدوار است در خانه سينما تحول روي دهد: «در حال حاضر نمي‌شود با خانه سينما كار كرد، ولي ما در صدد پرداخت 20 درصد باقي‌مانده بودجه خانه سينما هستيم.»

شمقدري همچنين درباره نظام‌نامه جامع سينمايي كه در سال‌هاي قبل توسط خانه سينما تنظيم شد و ارتباط آن با دفترچه سياست‌هاي معاونت سينمايي گفت: «نظرهاي دوستان در اين دفترچه لحاظ نشده و يكي از اين نظرها تعطيلي بنياد فارابي و انجمن سينماي جوان بود كه احساس كرديم مباحث مربوط به آن چندان كارشناسي نيست و بيشتر نظر چند نفر است كه براي سينماي ما مناسب نيست. خانه سينما اساس نامه‌اي دارد كه البته در دوره‌اي اين اساس‌نامه را تغيير دادند كه نمي‌دانم تا چه حد قانوني است، اما طبق اين اساس‌نامه، خانه سينما كار صنفي خودش را مي‌كند و ما كار عملياتي خودمان را، مأموريت اصلي خانه سينما رسيدگي به مسائل صنوف است. البته من با دوستان خانه سينما گفت‌وگويي داشتم كه اگر در دوره‌اي بخواهند مسئوليت‌ها جابه‌جا شود، آمادگي داريم ولي اين موضوع يك ساز و كار قانوني مي‌خواهد و بايد مشخص شود كه چه كسي پاسخ‌گو است.» شمقدري درباره جشنواره كن و غيبت سينماي ايران گفت: «اگر امسال فيلمي از سينماي ايران در جشنواره كن حاضر نيست به خاطر كوتاهي مسئولان جشنواره است، وگرنه فيلم‌هاي شايسته‌اي داشتيم كه مي‌توانستند در كن حاضر باشند. در نهايت بايد برآيند سينماي ايران را در بازار كن ديد.»

چهارشنبه 26 خرداد 1389 - 11:49

از اين نويسنده يا گزارشگر

*نام:
*ايميل:
نظر شما:

* اختياری