بررسي فعاليتهاي قرآني استان اردبيل

مصاحبه با حجتالاسلام والمسلمين مهدي ستوده، مدير كلّ تبليغات اسلامي استان اردبيل

با توجه به سوابق اجرايي و مديريتي جنابعالي، وضعيت امور قرآني استان را توضيح دهيد.

دارالقرآن الکريم اداره کلّ تبليغات اسلامي استان اردبيل، همچون ساير دارالقرآنها در سطح کشور، فعاليت مينمايد و اهداف و مأموريتهاي سازمان دارالقرآن الکريم را دنبال ميکند. دارالقرآن، با داشتن کانون قرآن مستقر در ادارات تبليغات اسلامي شهرستانهاي استان، فعاليتهاي قرآني استان را پيگيري ميکند. دارالقرآن استان اردبيل، همچنين با زير نظر داشتن فعاليت بيش از پنجاه مرکز، مؤسسه و خانه قرآني به ثبت رسيده، نسبت به تجهيز کتابخانه و بانک نوار و سيدي در مرکز استان و شهرستانهاي تابعه، نيز اقدام نموده است. با وجود امکانات فوق، دهها هزار نفر در قالب کلاسهاي نهضت قرآنآموزي و ديگر طرحهاي استاني با اين دارالقرآن تعامل دارند.

به منظور تأمين و تربيت منابع انساني متعهد و کارآمد و ساماندهي مربيان و مدرسان، دورههايي را با عناوين تربيت معلم قرائت قرآن كريم سطح1 (روخواني و روانخواني)، تربيت معلم سطح2 (تجويد)، تربيت معلم مفاهيم قرآن كريم، تربيت ممتحن، تربيت مدرس و تربيت داوري که هر سال از طرف سازمان دارالقرآن الکريم به استان ابلاغ ميشود، بهطور کامل اجرا نموده و علاوه بر آن، خود استان نيز دورههايي را در قالب طرحهاي ابتکاري برگزار ميکند.

دارالقرآن در توسعه آموزشهاي عمومي، در راستاي تحقق نهضت قرآنآموزي و در قالب آموزش قرآن کريم در سطوح مبتدي و متوسط و تخصصي و اجراي طرحهاي نسيم حيات و بينات و همچنين ترجمه و تفسير سورههاي مختلف قرآن کريم، صدور گواهينامه براي کليه قبولشدگان، کلاس آموزشهاي عمومي و تخصصي و نيز آموزش ويژه کارکنان دولت و در طول سال، در زمينه همکاري با مراکز و مؤسسات مختلف و تعامل با تمام ادارات، نهادها و دستگاههاي فرهنگي در سطح استان، نقش بسيار مهمي ايفا ميکند و در كنار آنها، حمايت و پشتيباني از طرحهاي خودجوش (خودگردان) مردمي و ساماندهي اين حرکتها و نظارت بر فعاليتهاي آنان، از ديگر وظايف دارالقرآن است که در اين زمينه نيز با جذب افراد متخصص و متعهد، جهت تأسيس مراکز و مؤسسات قرآني و مردمي، کارهاي قابل توجهاي صورت گرفته است، همچنين جلسات قرآني متعددي نيز در سطح استان فعاليت دارند و دارالقرآن نيز جلسات متعددي را در مناطق متعدد به منظور ترويج فرهنگ قرآني، افتتاح نموده که تقريباً اکثر مناطق استان را تحت پوشش قرار ميدهد.

ميزان ارتباط دفاتر شهرستاني با دارالقرآن استان را چگونه ارزيابي ميكنيد و چه پيشنهادي داريد؟

بر مبناي عملكرد موفق واحد دارالقرآن الكريم اداره كل تبليغات اسلامي استان، پر واضح است كه نتيجهاي مطلوب، هميشه مديون حركتِ تيمي، توانمند و قادر در انجام امورات سپرده شده است. دارالقرآن الكريم اردبيل و شهرستانهاي تابعه نيز از اين قانون مستثني نيستند، بيشك حركت هدفمند و پرتلاش تمامي واحدها در كنار هم، اين موفقيت را معنا نموده است، تنها نكته قابل اشاره اين است كه باز هم جا براي حركت و آفرينش خلاقيتهاي جديد و گرفتن نتيجههاي بهتر وجود دارد، پس بدون وقفه و با اراده بايد پيش برويم، زيرا آنچه ما براي جوانان ميتوانيم انجام دهيم، پاسخگويي به پرسشهاي بيپايان آنان است، چرا كه بدون جواب ماندن آنها و به دنبال آن، احساس بيهويتي، جوانان را رنج ميدهد. معرفي الگوهاي رفتاري مناسب و ايجاد زمينههاي مناسب جهت رشد فكري و معنوي آنان، از عمده وظايف مديران قرآني جامعه است.

با توجه به ابلاغ طرحهاي ملي و امور تخصصي قرآني ارائه شده توسط سازمان دارالقرآن الكريم در چند سال اخير و انجام آن توسط استانها، دارالقرآن استان از چه جايگاهي برخوردار بوده است و محدوديتهاي شما در راستاي مأموريتها چيست؟

ببينيد اگر بخواهيم ايراد بگيريم، يا سعي در توجيه نابرابري توانمنديها داشته باشيم، سخن بسيار است؛ توان اجرايي استانها اعم از نيروهاي متخصص و مكانهاي مناسب، سطح علمي و قرآني مخاطبين، ميزان بودجه، شرايط و اقليم جغرافيايي و فرهنگي استانهاي مختلف، همه و همه در كنار هم، يك ناهمگوني در مقايسه استانها با همديگر و در كنار آنها مراكز استانها و شهرستانهاي تابعه ايجاد ميكند، اما نهايتاً همه جزء ايرانيم و يك برادري و برابري با هم داريم، پس بهتر است به جاي بهانهجويي و بيان كمبودهاي هميشه عيان كه همه هم ميدانيم، عزم ايراني و قرآنيمان را جزم كنيم تا با آنچه در توان داريم، در هماهنگي و اجراي تمامي طرحها بكوشيم. بحمدالله در اجراي طرحها و برنامه، تا به حال موفق عمل نموديم و از اين به بعد هم به اميد خدا، عملكردمان بهتر از پيش خواهد بود؛ چنان كه امام(ره) فرمودند: «اگر قرآن نبود، درهاي معرفت بر ما بسته بود.»

در صحبتهايتان، اشارهاي به وضعيت قرآني استان داشتيد، در خصوص ارتقاء امور قرآني استان، چه پيشنهادي داريد و برنامهريزي صورت گرفته تاكنون چه بوده و براي آينده چه برنامههايي داريد؟

انسان، موجود پيچيدهاي است و تربيت و آماده ساختن او نيز بسيار سخت و دشوار. در دنياي غرب، بر اساس عاليترين و دقيقترين برنامههايي که توسط دانشمندان تربيتي و روانشناسي و جامعهشناسي تنظيم و تدوين يافته، افراد انساني رشد و پرورش مييابند، اما ناديده گرفتن امور معنوي و الهي، بزرگترين ضرر و زيان اينگونه تربيت است، حال وقتي ما برنامهاي عظيم و دقيق در جهت رشد و تعالي انسانها داريم، اگر مطابق دستورات قرآن کريم عمل کنيم، به يک تربيت صحيح و ديني ميرسيم که نتيجهاش، سعادتمندي و تعالي است. پس با برنامهريزي دقيق و کارشناسيشده، بايد قدم در راه هدايت اجتماع برداريم، چرا که امروزه، عليرغم ايجاد تغييرات عميق فرهنگي در شيوههاي زندگي، بسياري از افراد در رويارويي با مسائل زندگي، فاقد تواناييهاي لازم و اساسياند و همين امر آنان را در مواجهه با مسائل و مشکلات زندگي روزمره و مقتضيات آن، آسيبپذير نموده است. نيازهاي امت اسلامي بالأخص جوانان، به لحاظ ديني، آشنايي با کتابها و منابعي است که بتواند، پاسخگوي سؤالات و ابهاماتشان باشد. بنابراين، تسهيل و تأمين راههاي اطلاعرساني و منبعشناسي، بسيار لازم و ضروري است.

برنامهريزي و تشکيل جلسات بحث و گفتوگوي علمي و ديني نيز ميتواند کمک زيادي به رشد فکري و عقلي مردم داشته باشد. بيشک آگاهي و دانايي افراد، چراغي خواهد بود تا از به گمراهي کشيده شدنشان، جلوگيري نمايد. کارشناسان فرهنگي ميتوانند، با همراستا کردن و ايجاد وحدت و همبستگي بين مردم، آنها را در دفاع و پايداري از اعتقادات معنوي، بهخصوص عقيده به ظهور حضرت مهدي(عج)، ياري نمايند.

خلأهاي موجود در وضعيت قرآني كشور چيست، راهكارهاي پيشنهاديتان را بيان نماييد.

آنچه در دنيا، در بين فعاليت دشمنان و مخالفان اسلام و ايران همواره به چشم ميخورد، اين است كه آنان درصدد ايجاد تفرقه در ميان مردم و از بين بردن يكپارچگي ملت ايران هستند، تا به بهانههايي مثل قوميتمداري و ايجاد شبهه و تفرقه بين شيعيان و اهل تسنن، نيروي عظيم و خستگيناپذير ما را سرگرم اختلافات پوچ نموده و ما را از تلاشهاي اقتصادي و فعاليت در عرصههاي جهاني باز دارند، اما غافل از اين امر هستند كه ملت ما، اهداف والا و روشني دارد و به كمك دين و ايمان و وحدت خود توانسته، در عرصههاي اقتصادي و سياسي در سطح جهان مطرح باشد و در زمينههاي علمي هم فاتح قلههاي موفقيت باشد، كه بحمدالله هر روز آمار و اخبار اين تحولات و پيروزيها بيشتر ميشود. اعتبار و عظمت قرآن کريم، به عنوان کتاب ديني مسلمانان که نقطه مشترکي بين تمام فرق اسلامي است، چيزي غيرقابل انکار و کتمان است که همه، آن را بيکم و کاست قبول دارند و عمل کردن به آن را وظيفه خود ميدانند، حال از آنجايي که آموزهها و سفارشات حياتبخش و تضمينکننده قرآن کريم، براي همگان يکسان است، عملکرد و واکنش گروههاي مختلف نيز در همه موارد، برابر خواهد بود و اين يعني اتحاد و وحدت کلمه، چيزي که ما هميشه داشتهايم و دشمن در صدد تخريب آن بوده است.

قرآن کريم، با تقويت روحيه عزت و کرامت نفس و ايجاد عادات پسنديده، انسجام و يکپارچگي به صفوف مسلمانان ميبخشد و آنان را در مقابل هرگونه توطئه و خيانتي بيمه ميکند، نمونه بارز اين اتحاد را هم ميتوان در پيروزي انقلاب اسلامي و هشتسال دفاع مقدس به وضوح ديد که چگونه با تکيه بر آيات نوراني وحي، توانستيم در مقابل آن همه تکنولوژي و حمايت چندجانبه، ايستادگي کنيم و اثبات کنيم که قرآن کريم، برتر از تمام مخلوقات و مصنوعات است.

عدم تطابق آموزشهاي جديد با نيازهاي واقعي افراد، همسو نبودن آنها با نيازهاي فطري انسانها و پا گذاشتن بر ارزشهاي الهي در نظامهاي تعليم و تربيت جهاني، بسياري از ارزشها را آسيبپذير کرده است. در جهان امروز که عصر سرعت و تکنولوژي است، سطح توليد علم و آگاهي بخشيدن به همگان، بسيار گسترده و عالي است، اما در اين ميان، فرد بايد علاوه بر جمعآوري و انبار کردن اطلاعات، فرصتي براي تغيير و استدلال اطلاعات دريافتي، با ارزشها و اعتقادات شخصي خود بيابد، که بنابر برخي ضعفها، اين فرصت را نوجوانان و جوانان ما نمييابند، به همين دليل در نوعي سردرگمي و بيهويتي ديني، به سر ميبرند و براي حل اين مشکل بسيار مهم، اگر مطابق دستورات قرآن کريم عمل كنيم، به يك تربيت صحيح و ديني ميرسيم كه نتيجهاش، سعادتمندي و تعالي است، پس وظيفه ما مسئولين قرآني است که با برنامهريزي صحيح، سد راه هرگونه انحراف و کجروي در دين و جامعه اسلامي باشيم. به همين دليل، ما بر آموزش روخواني قرآن کريم و حتي تفسير آن نيز تأکيد داريم، چرا که فهم عميق آيات قرآن کريم، بصيرتي به افراد ميبخشد که آنان را در برابر هرگونه خطر و ناملايمات حفظ ميکند.

با توجه به اينكه رسالت سازمان تبليغات اسلامي، تبليغ و ترويج در حوزه دين ميباشد و در اين راستا، تشكلهاي ديني اعم از هيئتهاي مذهبي و مداحان، مبلغين و مبلغات و ... تعاملي دو سويه با سازمان دارند، به چه ميزان از اين فرصت در راستاي پيشبرد امور قرآني استان استفاده شده و چه راهكارهايي جهت انجام اين امر مهم وجود دارد.

بايد نقطههاي قوت و ضعف هر موضوعي را در كنار هم سنجيد؛ لذا هدايت فرصتها، بسيار مهم است. سازمان تبليغات اسلامي در استان تلاش دارد تا نقطههاي قوت را در نظر بگيرد و براي پيشبرد هدفهاي قرآني، برنامهها را به شكل منطقهاي، در تعامل با قشر جوان، تشكلهاي ديني و ...، با واگذاري كار به ديگران انجام دهد. در همين راستا، سعي شده تا از پتانسيلهاي موجود، بيشترين استفاده را بكنيم. استراتژي اين مسئله نيز «تبليغ در مقابل تبليغ» بوده است. از جمله كارهاي صورتگرفته ميتوان به برنامههاي: روحانيهاي مستقر، طرح هجرت، كتابخانههاي تخصصي ديني، فعال كردن مسجدها، حضور مبلغان در مدرسهها و ... اشاره كرد.

به لطف خدا، با فعاليتهاي انجام شده، توانستهايم جايگاه سازمان را به جايي برسانيم كه در بحثهاي خطدهي كلان مذهبي، در رأس تصميمگيريها باشد. به عبارتي، سازمان تبليغات اسلامي استان اردبيل، امسال توانست در خطدهيهاي مذهبي، بسيار مؤثر باشد و اين را ميتوان نشأت گرفته از تعامل بسيار خوب و عالي با ديگر بخشهاي مذهبي استان دانست. در قسمت قرآني، پيشرفت بينظير؛ در بخش ساماندهي روحانيون طرح هجرت، در حد خوب؛ در بخش ساماندهي مساجد، به ميزان خيلي خوب؛ و در بخش هدايت و حمايت فعاليت هيئتهاي مذهبي، عملكرد خوب است. از جمله كارهايي كه ميتوان انجام داد:

- تخصيص مناسب اعتبارهاي استاني، با توجه به حجم برنامهها؛

- انجام جلسههاي منطقهاي و كشوري؛

- موضوعهاي قرآني را در كنار مفاهيم و تفسير، از شكل كليشهاي خارج و تبديل کردن به بحثهاي استاد محوري؛

- گسترش كتابهاي ديني براي دسترسي بهتر جوانان به اين موضوع؛

- استفاده از مسائل روز، مانند اينترنت در عصر انفجار اطلاعات به منظور در اختيار جوانان قرار دادن؛

- شناسايي مديريت فرهنگي مسجدها و سپردن آن به ائمه جماعات؛

- جدي گرفتن بحث مبلغين و مبلغات؛

- تأكيد بر تأثيرگذاري چهره به چهره در امر تبليغ، توسط مبلغان؛

- شناسايي قشرهاي تأثيرگذار (بر مخاطبان مسائل مذهبي)؛

- در اولويت قرار دادن شايستهسالاري و حذف تبعيض.

اما در خاتمه، نكته قابل تأكيد اين است كه آگاهي از مفاخر و ارزشهاي ديني، باعث دلبستگي فرد ميشود، امام علي(ع) ميفرمايد: «مردم، دشمن چيزي هستند که نسبت به آن جهل دارند». تأکيد بر تاريخ تمدن و ميراث فرهنگي، نوجوانان و جوانان را به خودباوري ميرساند. اگر هر جوان و نوجوان مسلمان ايراني، بداند که اروپائيان از تمدن اسلامي و ايراني، و يافتههاي علمي ابوعلي سينا و فارابي و ... الهام گرفتهاند، ديگر در مقابل تمدن تکنيکي و صنعتي غرب، احساس حقارت نميکند و با تکيه بر ارزشهاي والاي ديني، داشتههاي خود را پاس ميدارد و اين وظيفه رسانههاي جمعي و گروهي و مطبوعات است.

چهارشنبه 10 تير 1388 - 9:38

از اين نويسنده يا گزارشگر

*نام:
*ايميل:
نظر شما:

* اختياری

بررسي فعاليت­هاي قرآني استان اردبيل

بررسي فعاليتهاي قرآني استان اردبيل